Τα καπνικά στον Πόντο, ένας φόρος για τον Δεσπότη –
Απο την Παναγιωτα Ιωακειμίδου
Στον Πόντο, μέχρι και τα χρόνια πριν τον ξεριζωμό, κάθε οικογένεια πλήρωνε μια ετήσια εισφορά προς τον Μητροπολίτη, γνωστή ως «καπνικά».
Η ονομασία της προέρχεται από τον βυζαντινό όρο καπνικόν, δηλαδή τον φόρο ανά «καπνό» ή «τζάκι»· με άλλα λόγια, ανά νοικοκυριό που «έβγαζε καπνό» από την εστία του.
Το έθιμο αυτό, κατάλοιπο της βυζαντινής φορολογίας, προσαρμόστηκε στο πλαίσιο της οθωμανικής εποχής και διατηρήθηκε στις κοινότητες των ρωμιών του Πόντου ως βασική πηγή εσόδων για την εκκλησιαστική διοίκηση.
Η είσπραξη των καπνικών γινόταν συνήθως από τον τοπικό ιερέα και έναν ή περισσότερους επιτρόπους του χωριού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα χρήματα τα παρέδιδαν στον έξαρχο ή στον πρωτοσύγκελο της Μητρόπολης, που με τη σειρά του τα απέδιδε στον ίδιο τον Μητροπολίτη.
Παλαιότερα, λέγεται ότι ο Δεσπότης περιόδευε στις ενορίες και εισέπραττε ο ίδιος τα καπνικά, όμως με τον καιρό ανέθεσε το έργο αυτό στους εξάρχους, «για λόγους αξιοπρέπειας».
Σε μαρτυρίες από την περιφέρεια της Αμασείας, αναφέρονται ποσά γύρω στα δέκα γρόσια για κάθε οικογένεια και εικοσιπέντε για τους ιερείς.
Η συνήθεια αυτή, βαθιά ριζωμένη στην τοπική ζωή, δεν ήταν μόνο μια οικονομική υποχρέωση, αλλά και μια πράξη ενίσχυσης της κοινότητας και διατήρησης της ενότητας γύρω από τον θρησκευτικό και εθιμικό πυρήνα του χωριού.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish