Λεξεις – ετυμολογια – Ιστορια ………. στα ποντιακά ……………..
Απο την Παναγιώτα Ιωακειμίδου
Αγάπη μου….στα ποντιακά
Οι Πόντιοι εκφράζουμε την αγάπη μας με πολύ μεγάλη ευρηματικότητα:
Λαγούδα μ΄ = λαγίνα μου, από το λαγός
λελεύω σε, λελεύω σε, κόκκινέσσα λαγούδα μ΄, το πόι σ΄ πολλά έμμορφον, τα μέσα σ΄ έναν βούραν.
πατούλα μ΄ = αφράτη μου, ασπρούλα μου,
ήμερα μ΄ = μέρα μου (το βρίσκουμε στα ποντιακά παραμύθια)
αρνί μ΄, αρνόπο μ΄….
σαρσάνα μ΄ = ομορφιά μου, σαρσάνα = χελιδόνι
αποθητή μ΄ = ποθητή μου
=============================================================================
Η ιταλική πετσέτα και η ποντιακή χχεροπάν΄ = πανί χεριών
Η λέξη πετσέτα είναι από την βενετική μεσαιωνική λέξη pezzeta. Αυτή η λέξη επικράτησε και χάθηκε η δική μας ελληνική χχεροπάν΄ = πανί χεριών…
===============================================================================
Τα ποντιακά κουσκούρε ..και οι σβουνιές της νέας ελληνικής
Οι σβουνιές προέρχονται από την λέξη βοών=στάβλος βοδιών και η βουνιά με πρόθεση του -σ- γίνεται σβουνιά και την χρησιμοποιούσαν σαν καύσιμη ύλη.
Στα ποντιακά έχουμε τα κουσκούρε που ήταν κόπρανα ζώων ανακατεμένα με άχυρα που επίσης τα χρησιμοποιούσαν σαν καύσιμη ύλη. Η γιαγιά μου ήταν οικολόγος χωρίς να το ξέρει τελικά. Όταν πήγαινε να αρμέξει (εγώ πάντα από κοντά της ) έκανε πρώτα διαχείριση των κοπράνων, δηλαδή τα ανακάτευε με άχυρα και τα πετούσε να κολλήσουν στον τοίχο ..από εκεί τα μάζευε μόλις στέγνωναν και με αυτά μαγείρευε….Η λέξη τώρα κατά τον μεγάλο πόντιο γλωσσολόγο Δ. Οικονομίδη προέρχεται από την λέξη κούστ =βώλος, ενώ το δεύτερο συνθετικό είναι μάλλον το ανατολικό-τουρκικό qur =αναμμένα κάρβουνα. Ο Καραποτόσογλου το ανάγει στο κούστιν<αρμενικό goshd = βώλος και το τουρκικό kor= αναμμένα κάρβουνα.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish