Ο Μετανθρωπισμός προ των πυλών….
Απο τον Στελιο Ταντουρη
Τον τελευταίο καιρό σκέφτομαι πόσο γρήγορα αλλάζει ο κόσμος γύρω μας και κυρίως, πόσο αλλάζουμε εμείς ώστε να προσαρμοστούμε .
Ζούμε σε μια εποχή που η τεχνολογία δεν περιορίζεται πια στα χέρια μας, αλλά κατακλύζει τα πάντα.
Τα μελλοντικά projects μας υπόσχονται δύναμη, υγεία, ακόμα και αθανασία .
Όλα αυτά μπορεί σε κάποιους να ακούγονται όμορφα αλλά ξεχνούν δυστυχώς ότι πάντα πίσω από κάθε υπόσχεση κρύβεται και ένα τίμημα.
Εκεί φίλοι μου αρχίζει και ο προβληματισμός μου ο οποίος φαίνεται και σε κάποιες πρόσφατες εικαστικές μου δημιουργίες.
Πού τελειώνει ο άνθρωπος και πού αρχίζει αυτό το κάτι άλλο;
Μιλάω για τον λεγόμενο μετανθρωπισμό που παρουσιάζεται ως το επόμενο βήμα της εξέλιξης μας ως είδους .
Πραγματικά αναρωτιέμαι ομως, είναι εξέλιξη ή μήπως μια σταδιακή απομάκρυνση από ό,τι μας κάνει ανθρώπους;
Ο μετανθρωπισμός, γνωστός με τον όρο transhumanism από το μακρινό 1957 αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και ταυτόχρονα από τα πιο συναρπαστικά φιλοσοφικά και τεχνολογικά ρεύματα του 21ου αιώνα.
Πρόκειται για ένα κίνημα που υποστηρίζει την εξελικτική πορεία του ανθρώπου και την υπέρβαση μέσω της τεχνολογίας.
Για να γίνω πιο αναλυτικός, τη χρήση δηλαδή επιστημονικών και βιοτεχνολογικών μέσων ώστε να βελτιωθεί η σωματική,η νοητική και η ψυχική ικανότητα του ανθρώπινου είδους.
Η βασική ιδέα μπορεί να αποδοθεί με μια φράση που συνηθίζουν να λένε οι φανατικοί υποστηρικτές του μετανθρωπισμου, ότι ο άνθρωπος δεν είναι το τελικό στάδιο της εξέλιξης.
Όπως έγραψα και πριν δεν είναι μόνο τεχνολογικό η καλλιτεχνικό ρεύμα αλλά και φιλοσοφικό.
Ο Νίτσε με το ιδεώδες του Υπερανθρώπου Ubermensch έθεσε πρώτος το ερώτημα αν ο άνθρωπος μπορεί να ξεπεράσει τα ίδια του τα όρια.
Ο Φράνσις Μπέικον και ο Ντεκάρτ υποστήριξαν τη χειραγώγηση της φύσης μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας ως μέσο βελτίωσης του ανθρώπου.
Ετσι λοιπόν μέσω της επιστήμης και της τεχνολογίας στόχος του μετανθρωπισμου είναι η αύξηση των γνωστικών, σωματικών και συναισθηματικών δυνατοτήτων του ανθρώπου μέσω της γενετικής μηχανικής, μέσω εμφυτευμάτων, με χρήση νανοτεχνολογίας και φαρμακολογίας.
Το απώτερο επίτευγμα θα είναι η επέκταση της ζωής και υποθετικά η πολυπόθητη αθανασία.
Μιλάμε δηλαδή για την παύση του βιολογικού θανάτου μέσω τεχνολογιών αναγέννησης κυττάρων, αντιγήρανσης και ψηφιακής συνείδησης.
Από τους στόχους του μετανθρωπισμου δεν θα μπορούσε να λείπει το cyborgization η συγχώνευση ανθρώπου και μηχανής.
Οι άνθρωποι προβλέπεται να ενσωματώνουν τεχνητά συστήματα στο σώμα και στον εγκέφαλό τους , είτε για θεραπευτικούς είτε για βελτιωτικούς σκοπούς.
Ήδη σήμερα,εμφυτεύματα, νευρωνικά δίκτυα και βιονικά μέλη είναι πραγματικότητα.
Όλα αυτά, πάντα όπως υποστηρίζουν οι μετανθρωπιστές, με την ελευθερία επιλογής του ατόμου ώστε να καθορίσει μόνος του την μορφή της ύπαρξης του.
Μπορεί να νομίζουν κάποιοι ότι αυτές οι ημέρες βρίσκονται μακριά, αλλά ο
μετανθρωπισμός δεν είναι πλέον θεωρία ,πολλές από τις τεχνολογίες του εφαρμόζονται ήδη και στις μέρες μας.
Επαναστατικές μέθοδοι γονιδιακής επεξεργασίας που επιτρέπουν τη διόρθωση ή ακόμα και την τροποποίηση του DNA.
Νευρωνικά εμφυτεύματα όπως το Neuralink του γνωστού μας Elon Musk με σύνδεση ανθρώπινου εγκεφάλου και υπολογιστή για την αποκατάσταση λειτουργιών ή την ενίσχυση της μνήμης.
Προσθετικά βιονικά μέλη με αισθητήρες αφής και κίνησης.
Τεχνητή νοημοσύνη που ενισχύει γνωστικές διεργασίες ή που υποκαθιστά ανθρώπινες λειτουργίες.
Περα όμως από το όραμα της υπέρβασης, ο μετανθρωπισμός νομίζω ότι προκαλεί και έναν έντονο φιλοσοφικό και κοινωνικό προβληματισμό.
Οι τεχνολογίες βελτίωσης σίγουρα θα είναι αρχικά προσβάσιμες μόνο στους οικονομικά ισχυρούς, γεγονός που θα οδηγήσει σε έναν γενετικό ταξικό διαχωρισμό ανάμεσα σε αναβαθμισμένους και φυσικούς ανθρώπους.
Αν τελικά ο άνθρωπος συγχωνευθεί με τη μηχανή, το μέγα ερώτημα θα είναι πού τελειώνει το φυσικό και πού αρχίζει το τεχνητό;
Αν κάποια στιγμή επιτευχθεί η αθανασία θα ανατραπεί η ίδια η έννοια της ζωής και της εξέλιξης.
Προσωπικά αυτό που μου φέρνει τρόμο είναι η πιθανότητα αυτονομίας της τεχνητής νοημοσύνης όπως ακριβώς έχουμε δει και σε κινηματογραφικές ταινίες.
Μια οντότητα υπέρ νοημοσύνης θα μπορούσε άνετα να ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια ελέγχου, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Η πρόκληση του μέλλοντος δεν είναι να σταματήσει η εξέλιξη, αλλά να διατηρηθεί η ηθική και η ανθρωπιά μέσα στην πρόοδο.
Και τι θα γίνει με την ψυχή;
Αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργεί έργα τέχνης, να γράφει μουσική ή να μιμείται ανθρώπινα συναισθήματα,
τότε τι θα απομείνει για εμάς;
Αν καταφέρουμε να μεταφέρουμε τη συνείδηση μας σε ένα ψηφιακό σώμα, θα ζούμε πράγματι ή θα είμαστε σκιά του εαυτού μας σε μια οθόνη;
Ο μετανθρωπισμός θέτει εκ νέου το ερώτημα του Σωκράτη «τί εστιν άνθρωπος»
Το ζητούμενο νομίζω μετα από πολλές σκέψεις δεν είναι να φοβηθούμε την εξέλιξη, αλλά να την καθοδηγήσουμε με σοφία και προπάντων με ασφάλεια.
Η επιθυμία να ξεπεράσουμε τα όρια μας καταλαβαίνω ότι είναι βαθιά ανθρώπινη,
ομως χρειάζεται να θυμόμαστε ποιον άνθρωπο προσπαθούμε να ξεπεράσουμε,
εκείνον που νιώθει, που αγαπά, που αμφιβάλλει και που κάνει ακόμα και λάθη;
Αν χαθούν όλα αυτά, τότε ίσως δεν θα πρέπει να μιλάμε πια για εξέλιξη, αλλά για αντικατάσταση…
Στελιος Ταντουρης
Για το VIMA365
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish