Άμμων- Ζεύς
Απο τον Στελιο Ταντουρη
Σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ στο πώς η θρησκεία ανάλογα με την εποχή δεν αποτελεί μόνο πεδίο πνευματικής λατρείας αλλά και εργαλείο πολιτικής νομιμοποίησης και κοινωνικής συνοχής.
Οταν δύο πολιτισμοί έρχονται σε επαφή μέσα από κατακτήσεις, εμπόριο ή πολιτικές συμμαχίες τότε και οι θεοί τους συχνά συγχωνεύονται σε νέες μορφές, ώστε να εκφράσουν αυτη την ενότητα και τη συνέχεια της εξουσίας.
Ο συγκερασμός αυτός δεν υπήρξε ποτέ τυχαίος, απεναντίας εξυπηρετούσε την ανάγκη να αναγνωρίσουν οι λαοί ένα κοινό θείο πρόσωπο. Ετσι γεννήθηκαν μορφές όπως ο Άμμων-Δίας που ένωνε την Ελληνική με την Αιγυπτιακή θεολογία, ή ο Σάραπις που έχω αναφέρει σε προηγούμενη ανάρτηση μου που ήταν δημιούργημα της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας, ο οποίος συνδύαζε στοιχεία Αιγυπτιακών και Ελληνικών θεοτήτων για να αποτελέσει γέφυρα πίστης ανάμεσα στους κατακτημένους Αιγυπτίους και στους Έλληνες ηγεμόνες.
Ας το ξεκινήσω από την αρχή, ο θεός Αμμων ήταν γνωστός στους Αιγυπτίους από την 11η Δυναστεία δηλαδή περίπου από τον 21ο αι. π.Χ.
Ως αρχική εστία λατρείας είχε τη Θήβα (Ουάσετ).
Το όνομά του σημαίνει
» ο κρυμμένος» ή «ο αόρατος» παραπέμποντας μας στη μυστική και αθέατη δύναμη που κινεί τον κόσμο.
Άξιο αναφοράς είναι ότι στην πρώιμη Αιγυπτιακή θρησκεία, ο Άμμων δεν ήταν από τους πανάρχαιους ηλιακούς ή κοσμογονικούς θεούς, αλλά ενας τοπικός Θεός της Θήβας.
Με την πολιτική άνοδο όμως της Θήβας και ειδικά από τους Φαραώ της 18ης Δυναστείας ο Άμμων έγινε υπέρτατη θεότητα της Αιγύπτου.
Η ταύτιση του με τον Ρα, τον Θεό Ήλιο, δημιούργησε τον «Αμμων-Ρα» μια υπέρτατη Θεότητα, θεμέλιο της θρησκευτικής και πολιτικής ισχύος των Φαραώ.
Τον Άμμων τον απεικόνιζαν συνήθως ως ανδρική μορφή με στέμμα που έφερε στο ψηλά φτερά στρουθοκαμήλου.
Το κεφάλι του απεικονίζονταν
με κεφαλή κριαριού ως σύμβολο γονιμότητας και ηλιακής δύναμης.
Κατά την ύστερη περίοδο και κυρίως στις Ελληνιστικές παραστάσεις κυριαρχεί η απεικόνιση της μορφής του με κεφαλή κριαριού με στριφτά κέρατα, που έγινε και το βασικό χαρακτηριστικό του Άμμων – Δία.
Οι Έλληνες ταξιδιώτες, έμποροι και άποικοι της Κυρηναϊκής κατά τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. ταύτισαν τον Άμμωνα με τον Δία εξαιτίας της ηλιακής και βασιλικής του δύναμης, αλλά και των σπειροειδών κεράτων του που θύμιζαν κεραυνό ή παρέπεμπαν σε γενετήσια δύναμη.
Έτσι λοιπόν η ταύτιση του Άμμωνα με τον δικό μας Δία εντάσσεται στο πλαίσιο της Ελληνο-Αιγυπτιακής συγκρητιστικής θρησκείας.
Ο Δίας για εμάς ήταν ο ανώτατος Θεός, ήταν ο βασιλιάς του Ολύμπου,ο πατέρας Θεών και ανθρώπων, ιδιοτήτων δηλαδή που έφερε και ο Άμμων.
Οι Έλληνες δέχτηκαμε την ιδέα του «κερασφόρου Δία» κυρίως μέσω της επικύρωση του από το μαντείο της Σίουα με την επίσκεψη του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκεί το 332 π.Χ.
Ο Αλέξανδρος μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου, ταξίδεψε στη Σαχάρα για να λάβει τον χρησμό του θεού.
Το μαντείο τον αναγνώρισε ως Υιό του Άμμωνος Διός προσφέροντάς του και θεϊκή νομιμοποίηση πέρα από την πολιτική.
Αυτός ο συγκρητισμός αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο για την αποδοχή του Αλεξάνδρου ως θεϊκής μορφής στον Ελληνικό και Ανατολικό κόσμο.
Μετά τον Αλέξανδρο, η λατρεία του Άμμωνος Διός
εδραιώθηκε στην Κυρηναϊκή και σε άλλες περιοχές του Ελληνικού τότε κόσμου.
Τότε ήταν και η εποχή που δημιουργήθηκαν ποικίλα έργα τέχνης, όπως νομίσματα με τον κερασφόρο Δία, αλλά και αγάλματα όπου η κεφαλή του Θεού φέρει τα εμβληματικά κέρατα κριού.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish