vima365

Πώς η θάλασσα μεταφράζεται σε ποίημα και σε πεζό κείμενο ποιητές και πεζογράφοι που την ανέδειξαν

Πώς η θάλασσα μεταφράζεται σε ποίημα και σε πεζό κείμενο ποιητές και πεζογράφοι που την ανέδειξαν

Η θάλασσα είναι από τα πιο διαχρονικά σύμβολα στη λογοτεχνία — άλλοτε ως πηγή έμπνευσης, άλλοτε ως σκηνικό, άλλοτε ως αλληγορία για την ελευθερία, τον έρωτα, την απώλεια ή την αναζήτηση του εαυτού.

Πάμε να δούμε ποιητές και πεζογράφους που την ανέδειξαν σε έργα-σταθμούς:

 Στην ποίηση

Στο μυθιστόρημα και την πεζογραφία

Πώς διαφέρει η παρουσία της θάλασσας σε ποίηση και πεζογραφία?

Η θάλασσα στην ποίηση και την πεζογραφία είναι σαν δύο διαφορετικοί καθρέφτες: ο ένας αντανακλά συναίσθημα, ο άλλος εμπειρία. Ας δούμε πώς διαφέρουν:

Στην ποίηση: η θάλασσα ως σύμβολο και συναίσθημα
Αλληγορική και λυρική: Εκφράζει έρωτα, απώλεια, ελευθερία, νοσταλγία.

Προσωποποιείται: Μιλά, θυμώνει, αγαπά, γίνεται μητέρα ή ερωμένη.

Αισθητική εμπειρία: Ο ήχος, το χρώμα, η κίνηση των κυμάτων γίνονται εικόνες ψυχής.

Χρόνος και χώρος καταργούνται: Η θάλασσα είναι αιώνια, άχρονη, εσωτερική.

Παραδείγματα:

Ελύτης: Η θάλασσα ως παιδική μνήμη και ερωτικό φως.

Καββαδίας: Ναυτική μοναξιά και εξωτισμός.

Καβάφης: Η θάλασσα ως φωνή του παρελθόντος2.

 Στην πεζογραφία: η θάλασσα ως σκηνικό και εμπειρία
Ρεαλιστική και αφηγηματική: Είναι τόπος δράσης, ταξιδιού, αγώνα ή επιβίωσης.

Σκηνικό ζωής: Φέρνει πλοκή, χαρακτήρες, συγκρούσεις.

Σχέση με τον άνθρωπο: Η θάλασσα είναι εργαλείο, απειλή, καταφύγιο.

Χρόνος και τόπος συγκεκριμένοι: Η θάλασσα έχει γεωγραφία, καιρικές συνθήκες, ιστορικό βάθος.

Παραδείγματα:

Παπαδιαμάντης: Η θάλασσα ως πνευματική εμπειρία και ερωτικό σκηνικό (Όνειρο στο κύμα).

Καρκαβίτσας: Ρεαλιστική απεικόνιση της ναυτικής ζωής.

Μυριβήλης: Η θάλασσα ως μοίρα και καθρέφτης του Θεού (Παναγιά η Γοργόνα).

Συμπέρασμα: Στην ποίηση, η θάλασσα είναι ψυχική κατάσταση. Στην πεζογραφία, είναι βίωμα και αφήγηση. Η πρώτη την ονειρεύεται, η δεύτερη την ζει.

πώς η ίδια εικόνα θάλασσας μεταφράζεται σε ποίημα και σε πεζό κείμενο

Ας πάρουμε μια συγκεκριμένη εικόνα:

«Η θάλασσα στο δειλινό, με τα κύματα να γλείφουν απαλά την ακτή και τον ήλιο να βυθίζεται στον ορίζοντα.»

Τώρα δες πώς αυτή η εικόνα μεταφράζεται σε ποίηση και πεζογραφία:

 Ποιητική απόδοση (λυρική, συμβολική)

Στο χείλος του ήλιου η θάλασσα ανάσαινε, με κύματα που ψιθύριζαν μυστικά στην άμμο. Κάθε φλόγα του δειλινού, φιλί στο νερό, κι η σιγή, μια προσευχή που δεν ειπώθηκε.

• Συναίσθημα: νοσταλγία, εσωτερική γαλήνη
• Γλώσσα: μεταφορική, μουσική, συμπυκνωμένη
• Σκοπός: να προκαλέσει συγκίνηση, να υπαινιχθεί

 Πεζογραφική απόδοση (αφηγηματική, βιωματική)

Καθόταν στην άκρη της ακτής, με τα πόδια θαμμένα στην άμμο. Τα κύματα έφταναν ως εκεί, διστακτικά, σαν να μην ήθελαν να τον ξυπνήσουν από τις σκέψεις του. Ο ήλιος έγερνε αργά πίσω από το ακρωτήρι, βάφοντας τη θάλασσα με αποχρώσεις χαλκού και μενεξέ.

• Συναίσθημα: στοχασμός, παρατήρηση
• Γλώσσα: περιγραφική, ρεαλιστική, με λεπτομέρειες
• Σκοπός: να αφηγηθεί, να δημιουργήσει σκηνή

Συμπέρασμα: Η ποίηση συμπυκνώνει την εικόνα σε συναίσθημα και σύμβολο. Η πεζογραφία ξεδιπλώνει την εικόνα σε αφήγηση και εμπειρία.

Αν θέλεις να δεις πώς η θάλασσα ζωντανεύει μέσα από ποίηση και βίντεο, η πλατφόρμα Poesea του Ιδρύματος Λασκαρίδη είναι μια εξαιρετική πηγή έμπνευσης.

ΠΗΓΗ https://maninamag.wordpress.com/2