vima365

Έφτασε λοιπόν η ώρα της.

Η παλέτα του Νάρμερ είναι ένα από τα πιο εμβληματικά και σημαντικά έργα της αρχαίας Aιγυπτιακής τέχνης , ας μου επιτραπεί να προσθέσω και πολιτικής προπαγάνδας επίσης.

Χρονολογείται γύρω στο 3100 π.Χ. και αποδίδεται στον Φαραώ Νάρμερ, που θεωρείται ως ο βασιλιάς που κατάφερε να ενώσει την Άνω και Κάτω Αίγυπτο .

Η παλέτα κατασκευάστηκε από σχιστόλιθο και έχει ύψος περίπου 64 εκατοστά.

Αν και προοριζόταν αρχικά ως λειτουργικό εργαλείο (για τη σύνθλιψη καλλυντικών), στην πραγματικότητα είναι ένα τελετουργικό αντικείμενο, πιθανώς αφιερωμένο σε ιερό, και αποτελεί ένα από τα πρώτα παραδείγματα βασιλικής εικονογράφησης στην Αιγυπτιακή τέχνη.

Η παλέτα είναι διπλής όψης, με λεπτομερή ανάγλυφη διακόσμηση.

Κάθε πλευρά της περιέχει συμβολικές σκηνές που εξυμνούν τον Νάρμερ και τον ρόλο του στην ένωση των δύο περιοχών της Αιγύπτου.

Στο πάνω τμήμα της εμφανίζονται δύο κεφαλές αγελάδας με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, (πιθανώς η θεά Χαθόρ ή μια πρώιμη μορφή της).

Ανάμεσα τους υπάρχει το όνομα του Νάρμερ σε Σερέχ (εικονογραφημένο πλαίσιο), με το ιερογλυφικό «Ναρ» (σφυρί ή ξίφος) και «Μερ» (σμίλη), που σχηματίζουν το βασιλικό του όνομα.

Στην κεντρική σκηνή της παλέτας απεικονίζεται ο Νάρμερ, φορώντας το λευκό στέμμα της Άνω Αιγύπτου (Ηedjet).

Απεικονίζεται σε στάση νίκης, έτοιμος να χτυπήσει με ρόπαλο έναν αιχμαλωτισμένο εχθρό. Πρόκειται για κλασική εικονογραφία του θριάμβου και της κατατρόπωσης των εχθρών του.

Πίσω του βλέπουμε να στέκεται ο βασιλικός ακόλουθος, που κρατά τα σανδάλια του.

Μπροστά από τον Νάρμερ, εμφανίζεται ο θεός Ώρος με μορφή γερακιού ο οποίος στέκεται πάνω σε πάπυρο (σύμβολο Κάτω Αιγύπτου), υποδηλώνοντας την κυριαρχία του βασιλιά εκεί.

Στο κάτω μέρος της παλέτας υπάρχουν δύο αποκεφαλισμένα σώματα εχθρών, με ακρωτηριασμένα μέλη τοποθετημένα με τάξη ως δείγμα στρατιωτικής νίκης και οργάνωσης.

Αυτά όσο αφορούν την εμπρόσθια όψη.

Στην οπίσθια όψη διακρίνουμε πάλι τις δύο κεφαλές αγελάδων και το όνομα του Νάρμερ.

Εδώ ως κεντρική σκηνή έχουμε τον Νάρμερ να φέρει στο κεφάλι του το κόκκινο στέμμα της Κάτω Αιγύπτου

(Deshret) και να παρελαύνει.

Πίσω του βρίσκονται ακόλουθοι και μπροστά του δέκα αποκεφαλισμένοι εχθροί, με τα κεφάλια τους ανάμεσα στα πόδια(ξεκάθαρος συμβολισμός της νίκης και της κατατρόπωσηςτων αντιπάλων του.

Στο μέσο της παλέτας μπορούμε να δούμε ίσως την πιο συμβολική παράσταση .

Δύο φανταστικά πλάσματα με μακρύς λαιμούς τα οποία ελέγχονται από δύο άντρες.

Οι λαιμοί τους περιπλέκονται, σχηματίζοντας ένα κυκλικό κοίλωμα (το σημείο που τοποθετούσαν το καλλυντικό).

Αυτό συμβολίζει την ένωση των δύο βασιλείων, μέσω της πανίσχυρης αλλά ελεγχόμενης δύναμης του στρατού του Νάρμερ.

Στο κάτω μέρος ο βασιλιάς συμβολικά ως ταύρος αυτή την φορά ποδοπατεί έναν εχθρό του και γκρεμίζει τα τείχη πόλης.

Αξίζει να σταθούμε στις σκηνές που φορά ξεχωριστά τα στέμματα της Άνω και της Κάτω Αιγύπτου.

Ο συνδυασμός αυτών των δύο θα οδηγήσει αργότερα στην καθιέρωση της διπλού στέμματος ως συμβόλου ενιαίου κράτους.

Η Παλέτα του Νάρμερ δεν είναι απλώς ένα έργο τέχνης, αλλά πολιτική δήλωση, προπαγάνδα και τελετουργικό αντικείμενο μαζί.

Απαθανατίζει τη στιγμή που η Αίγυπτος ενώνεται κάτω από μία εξουσία και έναν θεϊκό βασιλιά.

Είναι η πρώτη «σελίδα» θα έλεγα στην πολιτική ιστορία της Αιγύπτου, γραμμένη με σύμβολα, μύθους και τέχνη.