vima365

Εικών Ηρακλέους Λυσίππου

Σφυρηλατώντας την Οδό Ηρακλέους  Εικών…ως γραπτή αναπαράσταση κατά τον Smith, (Hellenistic Royal Portraits, 1988)…ή εν πάσει περιπτώσει η δισδιάστατη προσωπογραφική αναπαράσταση που σήμερα ονομάζουμε ‘’πορτρέτο’’. Λυσίππου, διότι φέρει ως βάση προσωπογραφία του ήρωα, σε ύστερο ελληνιστικό σφραγιδόλιθο από χαλκηδόνιο.

Τι γίνεται όμως εν τη προκειμένω δεδομένου ότι μιλάμε για ένα ‘’εν δυνάμει ιστορικό πρόσωπο’’ όπως ο Ηρακλής των Θηβών;

Απλούστατα η εικόνα του επινοείται και ως εκ τούτου οι ‘’απόντες φαίνονται παρόντες…’’ όπως έλεγε και ο Ιταλός L. B. Alberti. Κατά το μάλλον ή ήττον λοιπόν, διάδημα στην γενειοφόρο κεφαλή του, φλογόσχημοι βόστρυχοι λέοντος, όπως μας αναφέρει ο Όμηρος για τον ‘’ Ἡρακλῆα θρασυμέμνονα θυμολέοντα’’ (Οδύσσεια, Λ, 267) έντονο μέτωπο, σαρκώδης λαιμός και αυχένας, βαθειές οφθαλμικές κόγχες, η περίφημη λεοντή η οποία ωστόσο κατά τον μυθογράφο Απολλόδωρο αποδίδεται στον λέοντα του Κιθαιρώνα και όχι εκείνον της Νεμέας και γενικότερα θεληματική φυσιογνωμία για τον σπουδαιότερο των Ελλήνων.

Προσοχή σε ένα αγαπημένο μου χαρακτηριστικό, με αλληγορική και κυριολεκτική σημασία. Λάτρης ων των αθλητισμού, προσέδωσα οιδηματική απόδοση του ωτός και εδώ, δεδομένου ότι η όλη φυσιογνωμία του ήρωα ταυτίστηκε (και) με τον θεσμό των Ολυμπιακών αγώνων (Πίνδαρος).

Είναι το λεγόμενο «αυτί κουνουπίδι/αυτί του παλαιστή» ή επιστημονικώς μιλώντας το περιχόνδριο αιμάτωμα.

Όσο για το ότι το προαναφερθέν χαρακτηριστικό απαντάται αρχικώς σε ολόγλυφες αναπαραστάσεις της Ελληνιστικής περιόδου, αρχής γενομένης του ορειχάλκινου πυγμάχου των Θερμών (Εθνικό Μουσείο Ρώμης), θα παραπέμψω στην προτομή του Θεμιστοκλέους της Κλασικής περιόδου.

Αναπαύεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ostia, του πάλαι ποτέ λιμένος της αυτοκρατορικής Ρώμης, εκεί υφίσταται μία υπόνοια τέτοιας λειτουργίας αν και όχι οφαλμοφανής.

Eιρήσθω εν παρόδω, το χαμένο πρωτότυπο της προαναφερθείσας προτομής έχει περιγραφεί από τον Jeremy Tanner στο βιβλίο του ‘’The invention of Art History in Ancient Greece’’ ως «το πρώτο αληθινό πορτρέτο ενός Ευρωπαίου».

Βαδίζω στην διαδρομή που χάραξε η Αριστοτελική οπτική, ήτις ενσωματώνει και άρα διαμορφώνει την εικόνα του προτύπου, εν τη προκειμένω του Ηρακλέους.

Στο παραπάνω πλαίσιο, η εικόνα ακολουθεί πιστά την ηθική και επική υπόσταση του ήρωα και κάπως έτσι ο γράφων και δημιουργός της απεικόνισης επιχειρεί να αποτυπώσει με τεχνοτροπία -τρόπον τινά- απλοϊκή το επικό ανάστημα του Ηρακλέους.

Ο Umberto Eco ισχυρίστηκε πως η ομοιότητα μίας προσωπογραφικής απεικόνισης, αφορά την σχέση ανάμεσα στην εικόνα και στο περιεχόμενο που έχει υιοθετηθεί σε επίπεδο πολιτισμικό. Εν κατακλείδι, πνευματικό σφρίγος μέσω Τέχνης για τον Τριέσπερο υιό της Αλκμήνης εκ νέου και εις το διηνεκές

~~~

Έργο μου με σινική μελάνη σε χαρτί πυκνότητας 120 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο.

#Hercules #Mythology #Art #Ηρακλής #Μυθολογία #Τέχνη