vima365

ΕΦΕΔΡΙΣΜΟΣ (Ephedrismos) και «καλικούτσα» στο ΜΕΤ

(Τέλος 4 ου – αρχάς 3 ου π.Χ.)

Ο Εφεδρισμός (Ephedrismos) ήταν ένα παιχνίδι που παιζόταν από ζευγάρια παιδιών ή και ενηλίκων γυναικών στις ανοιχτωσιές της αυλής του σπιτιού τους, για διασκέδαση και ξεμούδιασμα.

Το παιχνίδι – ποινή το συναντάμαι έως και σήμερα στην Ελληνική επαρχία με το λαϊκό όνομα πλακίτσες, λούμπαρδα, τσουνιά, και «καλικούτσα», σε δε την παλιά εποχή της Φραγκοκρατίας αποκαλείτο califourchon.

Σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο που παιζόταν στην αρχαιότητα ο εφεδρισμός, μας δίνεται από τον ρήτορα και λεξικογράφο του (2 ου μ.χ,) Πολυδεύκη στο έργο του «Ονομαστικόν» (βιβλίο 10, κεφάλαιο 7 ).

«Όταν οι παίδες επί των ώμων περί βάδην καθέζωνται», τα γέλια και η χαρά σκορπίζονταν στον αγέρα. Μία μεγάλη πέτρα το λεγόμενο «δίορον» τοποθετείτο όρθιο στο έδαφος.

Στην συνέχεια δύο παιδιά πετούσαν βότσαλα ή τόπια από απόσταση για να την πετύχουν.

Ο ηττημένος που λεγόταν «ιππάς ή οστρακίνδα» με κλειστά τα μάτια (συνήθως από τις παλάμες του αναρριχώμενου» ή με υφασμάτινη καλύπτρα, έπρεπε να ανεβάσει στην πλάτη του τον/την νικήτρια/νικητή, λές για να μήν κάψουν τα πατουσάκια του, ώστε να βαδίσει στα τυφλά προς την μεγάλη πέτρα (δίορο) και να την αγγίξει.

Η δοκιμασία αυτή με τις επαναλήψεις έφερνε ξεκαρδίσματα και την ψυχική παίδευση στο ότι στους δύο, μόνον ο ένας κερδίζει, δεν χωράει….. ισοπαλία!

Το Ελληνιστικό πήλινο σύμπλεγμα του ειδωλίου με τα δύο τρυφερά κοριτσάκια σε στάση εφεδρισμού, είναι Κορινθιακό έργο του τέλους του (4 ου – με αρχάς 3 ου π.Χ.), και έχει ύψος (13,8 εκ.).

Βρίσκεται στην Νέα Υόρκη στην Συλλογή του Μητροπολιτικού Μουσείου στις Η.Π.Α., και σώζεται σε άριστη κατάσταση με τα ολοζώντανα χρώματά του.

Τα ιππαστί (καβάλα) κοριτσάκια φορούν ανάλαφρο φορεματάκι, και σκούφο στα πλούσια κόκκινα σγουρά μαλλάκια τους.

Το παχουλό προσωπάκι τους έχει ζωηρό ροδαλό χρώμα στα μαγουλάκια από την ένταση του παιχνιδιού, τα δε μάτια του γερμένου-ηττηθέντος είναι κλειστά προς αναζήτηση στα τυφλά του δίορου…

Καλύπτονται από λευκό επίχρισμα, που είναι επιχρωματισμένο με νερομπογιές. Ω,ω τί ομορφιά και τρυφερότητα!