vima365

‘περνάει εφηβεία’| τι σημαίνει

Οι έφηβοι βιώνουν μια περίοδο σημαντικών αλλαγών στις ψυχολογικές, συναισθηματικές και κοινωνικές διαδικασίες. Η εφηβεία είναι γενικώς η ηλικία του παράδοξου, αφού από τη μία κυριαρχούν διαδικασίες ωρίμανσης και βελτίωσης όσον αφορά στη γνώση και τη μάθηση, την επιχειρηματολογία, την αφηρημένη σκέψη και τη λήψη αποφάσεων, ενώ από την άλλη χαρακτηρίζεται από συμπεριφορές ρίσκου και συχνά έκθεσης σε υπαρκτό κίνδυνο.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικά χαρακτηριστικά της σκέψης και συμπεριφοράς των εφήβων:

Αναζητούν Αυτονομία: Οι έφηβοι αφήνουν τη στοργική αγκαλιά των γονιών τους και αναζητούν να βρουν ποιοι είναι και που πάνε. Θέλουν να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους και πολύ συχνά έρχονται σε σύγκρουση με τους γονείς τους, οι οποίοι θέλουν να τους επιβάλλουν αυτό που θεωρούν ότι είναι για το “καλό τους” .
Εγκληματικότητα και Ριψοκίνδυνη Συμπεριφορά: Συγκριτικά με τους ενήλικες, οι έφηβοι διαπράττουν περισσότερα εγκλήματα. Η εγκληματικότητα αυξάνει από την προ-εφηβεία στην εφηβεία, κορυφώνεται γύρω στην ηλικία των 18 και μετά μειώνεται. Επίσης, οι έφηβοι κάνουν συχνότερα απόπειρες αυτοκτονίας, με την κορύφωση να είναι στην ηλικία των 18 ετών.
Σκέψη ως Ενήλικες: Οι έφηβοι αρχίζουν να σκέφτονται πιο αφηρημένα και ορθολογικά. Με την εξέλιξη του εγκεφάλου τους, αναπτύσσουν τους ηθικούς τους κώδικες και αντιμετωπίζουν τον γονικό έλεγχο με αντίσταση.

Γίνεται λοιπόν σαφές ότι ενώ οι έφηβοι είναι το ίδιο «έξυπνοι» σε σύγκριση με τους ενήλικες, παραμένουν ψυχοκοινωνικά ανώριμοι και αναπτύσσονται στον τομέα αυτό μέχρι τη νεαρή ενήλικο ζωή.

Ορισμένοι παράγοντες που συμβάλλουν στη γενικότερα μειωμένη ικανότητα των εφήβων να λαμβάνουν πάντα σωστές αποφάσεις είναι η πίεση των συνομηλίκων, η προκατάληψη και η έμφυτη περιέργεια, καθώς και ο πτωχός έλεγχος της παρόρμησης.

Τα παραπάνω συνθέτουν μία κατάσταση συγκίνησης ή συναισθηματικής αστάθειας. Έτσι λοιπόν, φαίνεται πως το «κλειδί» για να εξηγηθεί η συμπεριφορά υψηλού κινδύνου των εφήβων είναι ο έλεγχος του συναισθήματος. Η περιοχή του εγκεφάλου που ενεργοποιείται όταν βιώνουμε συναίσθημα είναι η αμυγδαλή –amygdale.

Η αμυγδαλή είναι μία περίπλοκη μικρή νευρική δομή με σχήμα σαν αμύγδαλο που βρίσκεται στο στεφανιαίο σύστημα, μέσα στον διάμεσο κροταφικό λοβό ο οποίος είναι σημαντικός για το συναισθηματικό περιεχόμενο. Υπάρχουν δύο αμυγδαλές στον εγκέφαλο, στην αριστερή και δεξιά πλευρά αντίστοιχα.

Η αμυγδαλή είναι ουσιαστική για την αποκωδικοποίηση των συγκινήσεων. Άρα, έχουμε δύο συστήματα που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων στον εφηβικό εγκέφαλο:

1. Το σύστημα κριτικής λογικής σκέψης -προμετωπιαίος φλοιός- που ωριμάζει αργά έως την πρώτη ενήλικο ζωή
2. Το σύστημα κοινωνικής -συναισθηματικής δράσης (αμυγδαλές) που έχουν αναπτυχθεί στην εφηβεία και βρίσκεται σε πλήρη δράση. Υπάρχει σαφώς μία έλλειψη ισορροπίας μεταξύ του προμετωπιαίου φλοιού (που ακόμη αναπτύσσεται) και του συστήματος των αμυγδαλών που λειτουργούν πλήρως στην εφηβεία.

• ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ
• Δώστε στα έφηβα παιδιά σας την ιδιωτικότητα που χρειάζονται. Η εφηβεία είναι η πιο prive εμπειρία της ζωής μας. Θέλουμε να έχουμε τα μυστικά μας καλά κρυμμένα, να έχουμε τον χώρο μας και την ησυχία μας… Στην πραγματικότητα, το δωμάτιό μας είναι ολόκληρος ο κόσμος. Μη ξεχνάτε ότι κι εσείς κάποτε ήσασταν έφηβες. Όσο μπορείτε, προσφέρετε στα παιδιά σας τον δικό τους χώρο και μην εισβάλλετε σε αυτόν χωρίς πολύ σοβαρο λογο.
• Ακούστε χωρίς να κρίνετε. Στην ηλικία που το παιδί γίνετε έφηβος, και αρχίζει να σχηματίζει τις πρώτες απόψεις του, καλό θα ήταν να μάθετε να ακούτε αυτά που σας λέει, χωρίς να μπαίνετε στον πειρασμό του παντογνώστη γονέα ή του κριτή. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας μιλάει και καταπιέστε την ανάγκη να δίνετε έτοιμες συνταγές ζωής.
• Εμπιστευτείτε τα παιδιά σας. Μπορεί οι εποχές που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας να είναι πραγματικά επικίνδυνες, αλλά χωρίς εμπιστοσύνη σε αυτά, δεν κάνουμε τίποτα. Δώστε τους την άνεση να είναι ειλικρινή μαζί σας και να νιώθουν ασφαλή να μοιραστούν τις σκέψεις τους μαζί σας ( ή σχεδόν όλες τις σκέψεις τους). Το βασικό είναι να έχουμε τα παιδιά μας κοντά μας. Όλα τα άλλα, έρχονται δεύτερα και καταϊδρωμένα.

Συνοψίζοντας, η εφηβεία είναι μια περίοδος που συνοδεύεται από πολλές αλλαγές και προκλήσεις, υπομονή, θα περάσει ????