ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ: Τ’ ΑΝΔΡΑΓΑΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
ΤΟΥ, ΚΑΙ Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΟΥ ΣΗΜΑΙΑ
Δημήτρης Κ. Αγγελής
Συγγραφέας – Αντιστράτηγος ΕΛ. ΑΣ ε.α.
Τι να πει κανείς για τον, απ’ το Μορφοβούνι (Βουνέσι) των Αγράφων Καρδίτσας
καταγόμενο, Μαύρο Καβαλάρη (1883-1953).
Εθελοντής κατατάγηκε στο στρατό, πολεμώντας και πάλι ως εθελοντής στο Μακεδονικό
Αγώνα, στον Α΄ και στο Β΄ Βαλκανικό πόλεμο, στον Α΄ Παγκόσμιο (μάχες Ελασσόνας,
Σαραντάπορου, Γιαννιτσών, Λαχανά, Σκρα κ.ά.), στην Ουκρανία, στη Μικρά Ασία (με επ’
ανδραγαθία προαγωγές)· εκεί, επικεφαλής του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων {ονομαζόμενος
Καρά – Πιπέρ (μαύρο πιπέρι) απ’ τους Τούρκους και το Σύνταγμά του Σεϊτάν Ασκέρ
(στρατός του διαβόλου)} με πάμπολλες νικηφόρες μάχες διέπρεψε στη Μαγνησία,
Σαγγάριο, Αφιόν Καραχισάρ, Καλτακλί – Καλέ Γκρότο, Σαλιχλή, Τομπλού Μπουνάρ, Αξάρι
κ.α. και ήταν ο τελευταίος που έφυγε απ’ τη Σμύρνη, διασώζοντας απ’ τον θάνατο χιλιάδες
– χιλιάδων Έλληνες στρατιώτες και πρόσφυγες.
Συμμετείχε στον «Σύνδεσμο Υπαξιωματικών» με στόχο την αξιοκρατία και την εξυγίανση
του στρατεύματος, πρωτοστάτησε στο «Στρατιωτικό Σύνδεσμο» που προχώρησε στο κίνημα
στο Γουδί το 1909, πήρε μέρος σε δράσεις στήριξης του Βορειοηπειρωτικού αγώνα,
προσχώρησε στο κίνημα της «Εθνικής Αμύνης» στη Θεσσαλονίκη με τον Βενιζέλο
παλεύοντας για την εθνική ολοκλήρωση, συμμετείχε στην επανάσταση του 1922 και στη
δημιουργία της «Επαναστατικής Επιτροπής» υπό τον ίδιο (τον Γονατά και τον Φωκά) που
ανάγκασε σε παραίτηση τον βασιλιά, σχημάτισε «επαναστατική κυβέρνηση» ενώ
αυτοβούλως δεν συμμετείχε σ’ αυτή, προσήγαγε σε δίκη τους έξι πολιτικούς και
στρατιωτικούς υπαίτιους της Μικρασιατικής ήττας και καταστροφής.
Αναδιοργάνωσε το στρατό και ανασύνταξε ταχύτατα τη Στρατιά του Έβρου προς
αντιμετώπιση της πιθανότατης τουρκικής επίθεσης και στη Θράκη (πέραν της Μικρασίας),
κάλεσε απ’ την εξορία το Βενιζέλο και του ανέθεσε την ηγεσία της ελληνικής
αντιπροσωπείας κατά τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία που οδήγησαν στην υπογραφή
της συνθήκης της Λωζάννης (1923), περιέσωσε και περιέθαλψε τους χιλιάδες Έλληνες
πρόσφυγες της Μικράς Ασίας κ.ά. περιοχών.
Αντιμετώπισε επιτυχώς το φιλοβασιλικό στρατιωτικό πραξικόπημα του Οκτώμπρη 1923,
οδήγησε τη χώρα στις δημοκρατικές εκλογές του Δεκέμπρη 1923 ανοίγοντας το δρόμο για
την Β΄ «Ελληνική Δημοκρατία», παρέδωσε την πολιτική εξουσία στη δημοκρατικά
εκλεγμένη «Συντακτική Βουλή» και την ίδια ημέρα (2-1-1924) παραιτήθηκε του
στρατεύματος και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του Αντιστρατήγου, απέχοντας πλέον απ’
την πολιτική και τα στρατιωτικά απ’ τον Γενάρη του 1924 μέχρι το 1933.
Πρωτοστάτησε το Σεπτέμβρη 1937 κ.έ. στη δημιουργία του αντιδικτατορικού αγώνα
κατά του καθεστώτος του Μεταξά, έγινε Πρόεδρος της Αντιδικτατορικής Επιτροπής» κ. π. ά.
Κρίθηκε και ανακηρύχθηκε απ’ την «Δ’ Εθνοσυνέλευση» «άξιος της Πατρίδας» και είπε
τα ιστορικά τούτα λόγια:
«-Τόλμη και θέλησις φέρνουν νίκην».
«-Το πλανάσθαι ανθρώπινον, αλλά το ομολογήν την πλάνην είναι ανώτερος πολιτισμός
και ευγενέστερος ανδρισμός. Ένας λαός ούτω μόνον σκεπτόμενος αποτρέπει τας εκ της
πλάνης συμφοράς και ευημερεί».
«-Όποιος βλέπει την πατρίδα του να καταστρέφεται και κάθεται αδρανής, είναι το ίδιο
σαν να την καταστρέφει ο ίδιος».
Αμέσως μετά τη νικηφόρα μάχη του Σκρα (17-5-1918), όταν επικεφαλής του τάγματός
του σε δύο ώρες εξουδετέρωσε επτά διαδοχικές εχθρικές γραμμές αμύνης σε βάθος 1.500
μ., δεχόμενος διασταυρούμενα πυρά, ανέφερε λακωνικά στη διοίκηση:
«-Εχθρός υποχωρεί πανικόβλητος. Δέον διαταχθή καταδίωξις προς εκμετάλλευσιν
επιτυχίας. Πλαστήρας».
Δεχόμενος εχθρικό τελεσίγραφο προς εγκατάλειψη της θέσης του, διότι διαφορετικά
αύριο θα «[…] σας ρίξουμε μέσα στο ποτάμι», απάντησε:
«-Εμείς δε φεύγουμε, ο Έλληνας δεν πνίγεται, εμείς εδώ θα ΄μαστε κι εσείς να ΄ρθείτε».
(Τη θεωρώ ως την πλέον ενδεδειγμένη ελληνική απάντηση απέναντι στην τούρκικη απειλή:
«Θα ΄ρθούμε ένα βράδυ ξαφνικά».)
Ο Βενιζέλος είπε για γι΄ αυτόν:
«-Ο Πλαστήρας εφώτισε το στερέωμα του ελληνικού ουρανού και απέδωκεν εις το Έθνος
την αυτοπεποίθησιν ήτις τόσον επικινδύνως είχε κλονισθή μετά την καταστροφήν της
Μικράς Ασίας. Έθνος το οποίον εις κρισίμους στιγμάς εμφανίζει τοιούτους άνδρας δύναται
να αποβλέπη μετ΄ εμπιστοσύνης εις το μέλλον».
Τρεις φορές Πρωθυπουργός (1945, 1950, 1952), προέβη στην αναγκαστική
απαλλοτρίωση και διανομή των τσιφλικιών τών «ελλήνων αγάδων» για την αποκατάσταση
των ακτημόνων Θεσσαλών καραγκούνηδων (και όχι μόνον) «ραγιάδων» κολίγων –
τιμαριούχων γεωργών, κτηνοτρόφων, αλλά και των προσφύγων, δική του η έμπνευση και
το όραμα δημιουργίας της υδροηλεκτρικής τεχνητής λίμνης Πλαστήρα στ’ οροπέδιο της
Νευρόπολης στ’ Άγραφα της Καρδίτσας και του εξηλεκτρισμού της χώρας, αρνήθηκε να
«βολέψει» επαγγελματικά τον αδελφό του, υιοθέτησε τέσσερα ορφανά κορίτσια
προσφυγόπουλα, το μισθό του όλον τον παραχωρούσε σε φτωχούς και απόρους, ενώ
αρνήθηκε τη λήψη της σύνταξής του.
Δίκαια αποκλήθηκε «άγιος της προσφυγιάς» και το επίθετό του Πλαστήρας δόθηκε ως
βαπτιστικό όνομα των ελληνόπουλων.
Χωρίς καν ιδιόκτητο σπίτι ούτε τηλέφωνο, πέθανε στην «ψάθα», πάμφτωχος –
απένταρος· όπως ακριβώς και ο Καραϊσκάκης.
Η κληρονομιά του: Μόνον 216 δραχμές και ένα δεκαδόλαρο· άφησε επίσης 8 δραχμές
με την σημείωση να δοθούν στο Δημόσιο, για την αξία ενός κρεβατιού – ράντζου που έχασε
στη Μικρά Ασία, ώστε να μην χρωστά τίποτα στην πατρίδα.
Φίλος του τού αγόρασε το νεκρικό κουστούμι. Στη διαθήκη του έγραψε: «Όλα για την
Ελλάδα»
Ο γιατρός που εξέτασε το σκήνωμά του μέτρησε τριάντα έξι (36) πολεμικά τραύματα: 27
σπαθιές και 9 από βλήματα πυροβόλων όπλων.
Σημαία: Πολεμική σημαία (γαλανόλευκη με λευκό σταυρό στην μέση «[…] των κατά γην
δυνάμεων […]»), με παράσταση του έφιππου αγίου Γεωργίου φονεύοντα τον πράσινο
δράκοντα, φέρουσα χρυσά κρόσσια, φιλοτεχνημένη στη Σμύρνη το 1922 απ’ τον, εκ του
Μπουρνόβα της Σμύρνης καταγόμενο, πολεμικό ζωγράφο Γεώργιο Προκοπίου για το 5/42
Σύνταγμα του Πλαστήρα, (διαστ. 1,03 Χ 1,12 μ), με αριθμ. εισ. 9960, που εκτίθεται στη
συλλογή τού Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.
fbΔημήτρης Αγγελής
Για το vima 365
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish