ΣΚΈΨΈΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΈΡΚΥΡΑΪΚΈΣ ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΈΣ ΜΈ ΑΦΌΡΜΗ ΈΝΑ ΑΡΘΡΌ ΤΗΣ ΈΦΗΜΈΡΙΔΑΣ ΦΙΛΑΛΉΘΉΣ
Γιάννα Δημητρίου
ΣΚΈΨΈΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΈΡΚΥΡΑΪΚΈΣ ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΈΣ 155 της κυβέρνησης στα θέματα των αρχαιοτήτων, καθώς ενδιαφέρονταν μόνο για τον μισθό τους. Το άρθρο κλείνει με δύο στίχους της Οδύσσειας 19 κο– ρυφώνοντας τη δριμεία κριτική του αρθρογράφου απέναντι στην πολιτική των Μεταρρυθμιστών, φανερώνοντας έτσι την οξύτητα της πολιτικής αντι– παράθεσης της εποχής. Ανακεφαλαιώνοντας, σημειώνουμε τα ακόλουθα: καταρχάς, διαπιστώ– νεται ότι και μέχρι τα τέλη περίπου του 19 ου αιώνα οι ενέργειες για τη διάσωση των αρχαιολογικών ευρημάτων ήταν αποσπασματικές και ανορ– γάνωτες.
Ένώ πολλοί λόγιοι αναγνώριζαν την αξία των ευρημάτων ως τεκ– μηρίων πολιτισμού και συνέχειας, και ακούγονταν φωνές για τη διάσωση και την προστασία τους, πολλά αντικείμενα κατέληγαν σε χέρια ιδιωτών, με αποτέλεσμα η τύχη τους να εξαρτάται από τις συγκυρίες, ενώ σε πολ– λές περιπτώσεις το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν διάσωση αλλά η οριστική απώλειά τους για το Ιόνιο και αργότερα, μετά την Ένωση, για το Έλληνικό Κράτος.
Η κρατική μέριμνα εν γένει δεν υπήρξε συνεπής σε όλη τη διάρ– κεια της παρουσίας του Ιονίου Κράτους, ενώ, παράλληλα, το Μουσείο δεν φαίνεται να λειτούργησε με τρόπο οργανωμένο.
Το άρθρο της εφημερίδας, ωστόσο, αναδεικνύει ότι υπήρχαν προτάσεις για επιστημονική προσέγγιση του υλικού με βάση τις σύγχρονες θέσεις της αρχαιολογικής επιστήμης· και αυτό διότι η εκτίμηση της αξίας των αντικειμένων δεν περιορίζεται απλώς στην καλλιτεχνική τους αποτίμηση αποκλειστικά, αλλά σχετίζεται με τη θέση στην οποία βρέθηκαν και με τη δυνατότητα μελλοντικών ερευ– νών in situ.
Τέλος, ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία έχει η διαμορφωμένη συνείδηση που συνέδεε τους σύγχρονους με την αρχαία τους παράδοση και η διατυπωθείσα άποψη ότι τα όποια ευρήματα αποτελούσαν κοινή πολιτιστική κληρονομιά των Κερκυραίων, στους οποίους και ανήκαν εν τέλει.
Με τον τρόπο αυτό φαίνεται ότι η πολιτιστική κληρονομιά εντάσσε– ται στο πολιτικό πλαίσιο της εθνικής συνείδησης αλλά και της πολιτικής σύγκρουσης, καθώς η στάση της κυβέρνησης και των υποστηρικτών της αποτελεί αντικείμενο οξείας κριτικής. 19. «τῆς βαλάνου καὶ τοῦ καρπόν τε κρανείης ἔδμεναι, οἷα σύες χαμαιευνάδες αἰὲν ἔδουσιν», Οδύσσεια κ 242-243. «Κι εκεί που κλεισμένοι έκλαιγαν, η Κίρκη, για να φάνε, τους έριξε κράνα, πρινοβέλανα μπροστά τους και βελανίδια που οι χοίροι οι χαμοκοιτά– μενοι συνηθίζουν να τρώνε.»
Όι σύντροφοι του Όδυσσέα είχαν μεταμορφωθεί από την Κίρκη σε χοίρους και τους τάιζε με τροφή από αυτή που συνήθιζαν να τρώνε οι χοίροι.
ΓΙΑΝΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΌΥ 156 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΙ ΈΝ ΚΈΡΚΥΡΑι ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΈΣ 20 Πρό τινων ἡμερῶν, πορευόμενοι διὰ τοῦ δρόμου τοῦ ἄγοντος εἰς τὰς πα- λαιὰς ἁλυκὰς τῆς Γαρίτσης ὑπὸ τὸν λόφον τῆς Ἁγίας Ἑλένης, ἴδομεν εἰς ἀγρόν τινα Μελιταίους μετακινοῦντας μεγάλους λίθους κατειργασμένους καὶ σύροντας λάρνακας μαρμαρίνας οὐχὶ ὀλίγας πρὸς τὴν ἁμαξιτὴν ὁδόν. Όἱ λίθοι οὗτοι ἀποτελοῦν, ἐξ ὅσων ἐδυνήθημεν νὰ ἰδῶμεν, μέρος τεί- χους παλαιοῦ. Αἱ λάρνακες ἦσαν τάφοι περιέχοντες ὀστᾶ καὶ χώματα.
Πιθανῶς τὸ τεῖχος ἐκεῖνο ἦτο τὸ τεῖχος, ὅπερ ἔκλειε τὴν παλαιάν μας πό- λιν. Αἱ λάρνακες ἐκεῖναι, ἐὰν δὲν ἤμεθα, ὡς μᾶς λέγουσιν, ἀπόγονοι τῶν Βενετσιάνων, περιεῖχον τὰ ὀστᾶ ἀνθρώπων, τῶν ὁποίων τὸ αἷμα κυκλοφο- ρεῖ εἱς τὰς φλέβας μας.
Όἱ λίθοι ἐκεῖνοι, ἐκεῖναι αἱ λάρνακες, ὑπὸ οἰκονομικὴν ἔποψιν θεωρούμενα μόνον, ὅταν μετατεθῶσιν εἰς ἄλλον τόπον, ἴσως δὲν ἀξίζουσι διακόσια τάλ- ληρα, διότι ἡ ἐργασία αὐτῶν οὐδὲν ἔχει ἀξιοπαρατήρητον.
Ἐὰν ὅμως ἔμε- νον εἰς τὸν τόπον, ἔνθα εὑρέθησαν, ἤθελον εἶσθαι ἀνεκτίμητα, ὄχι μόνον ὡς λείψανα τῆς παλαιᾶς πόλεως, ἀλλ’ ὡς δυνάμενα νὰ ὁδηγήσωσιν τοὺς μεταγενεστέρους εἰς ἄλλας ἀνακαλύψεις. Ἠθικῶς θεωρούμενα, ἡ μετακίνησις αὐτῶν εἶναι αὐτοχρῆμα ἀνοσιουρ- γία.
Τί ἠθέλαμεν εἴπει ἐάν τις ἤνοιγε τοὺς τάφους, καὶ συνῆγε τὰ χώ- ματα καὶ τὰ ὀστᾶ διὰ νὰ κοπρίσῃ τὸν ἀγρόν του;
Τίνος τὸ ἠθικὸν αἴ- σθημα δὲν ἤθελε ταραχθῆ προβλέπων ὅτι, καὶ ὁ τάφος του θέλει γείνει ἀντικείμενον τοιαύτης αἰσχροκερδείας;
Γῆ, ναὶ μὲν εἶναι ἡ σποδός μας, καὶ ἴσως ἀδιάφορον δι’ αὐτὴν ἐὰν κεῖται ἐντὸς μαρμαρίνης λάρνακος, ἢ διασκορπίζεται παρὰ τῶν ἀνέμων ὧδε κακεῖσε· ἀδιάφορον δὲν εἶναι ὅμως διὰ τὴν καρδίαν εὐαισθήτου ἀνθρώπου ἡ αἰσχροκέρδεια καὶ ἡ ἀναίδεια νὰ φτάνῃ εἰς τοιοῦτον βαθμὸν ὥστε καὶ εἰς τοὺς τάφους τῶν προγόνων νὰ ἀποκαταστήσῃ πίθους!
Βέβαια οἱ Μελιταῖοι οἱ ταῦτα ἐργαζόμενοι δὲν ὑπόκεινται εἰς τοιούτους ἐλέγχους. Ξένοι ἐνταῦθα καὶ παροδίται, εἰς αὐτοὺς δὲν μέλλει περὶ τῶν Κερκυραϊκῶν μνημείων. Σκοπός των εἶναι νὰ κερδίσωσι χρὴματα, καὶ νὰ ἐπιστρέψωσιν εἰς τὴν πατρίδα των.
Ἐλέγχους διὰ τὰ τοιαῦτα δὲν ἠθέλομεν ἀποτείνει οὐδὲ εἰς τοὺς Κερκυραίους ἰδιώτας, διότι βέβαια οὐδεὶς εἶναι 20.
Διατηρήθηκε η ορθογραφία και ο τονισμός του κειμένου.
ΣΚΈΨΈΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΈΡΚΥΡΑΪΚΈΣ ΑΡΧΑΙΌΤΗΤΈΣ 157 εἰς κατάστασιν νὰ διατηρῇ μουσεῖα. Ἀλλὰ δύναταί τις νὰ εἰπῇ τὸ αὐτὸ περὶ τῆς Ἐπιχωρίου Κυβερνήσεως, ὑπὸ τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς ὁποίας ταῦτα πράττονται ἀσυστόλως;
Καὶ ὅμως εὐτελεστάτη δαπάνη ἑκατὸν καὶ ὀλι- γοτέρων ταλλήρων ἤθελεν ἐξαρκέσει πρὸς ἐξαγορὰν τοῦ ἀγροῦ, διότι αἱ ἐν αὐτῷ ἀρχαιότητες ἔπρεπε νὰ θεωρηθῶσιν ὡς ἀνήκουσαι εἰς τὸ κοινόν, καὶ οὔτω ἤθελεν ἡ νῆσός μας διατηρήσει ἀξιόλογα λείψανα τῆς ἀρχαίας εὐημερίας της. Λέγουσιν ὅτι ἡ Κυβέρνησίς μας εἶναι καλητέρα ἐκείνης τῆς Νεαπόλεως, τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Τουρκίας. Ἀλλ’ εἰς μὲν τὴν Νεάπολιν, ἡ Βασιλικὴ Κυβέρνησις ἐξοδεύει ἐτησίως χιλιάδας πολλὰς διὰ τὰς ἀρχαιότητας, ὡς μαρτυροῦσιν αἱ ἀνασκαφαὶ τῆς Πομπηΐας, αἱ ἐκδόσεις τῶν παπύρων τοῦ Ἡρακλείου καὶ ἄλλα τοιαῦτα. Έἰς δὲ τὴν Ἑλλάδα ἴδομεν τὴν ἀνέγερσιν τοῦ παλαιοῦ ναοῦ τῆς ἀπτέρου Νίκης, τὰς ἀνασκαφὰς ἐν τῇ Ἀκροπόλει καὶ περὶ τὸν ναὸν τοῦ Αἰόλου, καὶ ἄλλα· καὶ γνωρίζομεν ὅτι ὑπάρχει Ἀρ- χαιολογική τις ἑταιρία ἐνασχολουμένη περὶ τοιούτων ἀντικειμένων, καὶ ὑποστηριζομένη παρὰ τῆς Κυβερνήσεως. Έἰς τὴν Τουρκίαν, ὡς ἀκούομεν, αἱ ἀρχαιότητες διατηροῦνται ὅλως ἀσύλητοι ἐκ μέρους τῶν Τούρκων, οἵ- τινες ἕνεκα δεισιδαιμονίας τινὸς ἰδιαζούσης εἰς αὐτούς, τὰς σέβονται ὡς ἱεράς. Τί τῶν τοιούτων ἔχει χώραν παρ’ ἡμῖν; Όὔτε χρήματα ἐξοδεύονται, οὔτε ἑταιρίαι συσταίνονται, οὔτε σεβασμοῦ αἴσθημα ἐμπνεέται ὑπὲρ τῶν ἀρχαιοτήτων μας. –
Μάλιστα ἕνεκα τούτων ὑπερτεροῦμεν τὰς ἄλλας Κυ- βερνήσεις, ἴσως εἴπωσιν, κατὰ τὸ σύνηθες, οἱ Μεταῤῥυθμισταί μας. Ἀλλὰ ποῖος μὴ ὢν Μεταῤῥυθμιστής, δύναται νὰ εἰπῇ τι τοιοῦτον; Καὶ ὅμως ὁ Σὶρ Θωμᾶς Μαιτλάνδ, ὁ μέγας ἐκεῖνος ὑπογραμμὸς τῶν πολιτικῶν μας, καὶ κυρίως τῶν μεταῤῥυθμιστῶν μας, ἐπέτρεψεν εἰς τὴν Κυβέρνησιν νὰ ἀγοράσῃ τὸ ἔδαφος, ἔνθα ἔκειτο ὁ πλησίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀναλήψεως ναός, καὶ ἀνασκάψῃ αὐτόν.
Ὁ ἀνὴρ ἐκεῖνος, εἰ καὶ εἰς τὸ ἄκρον θηριώδης, εἶχε σπανίως που ὡς φαίνεται καὶ ὑψηλόν τι αἴσθημα· καὶ ἐὰν κατὰ τοῦτο οἱ διάδοχοί του τὸν εἶχον μιμηθῆ, ἡ Προστασία μὲ ὀλίγα ἔξοδα ἤθελε εἰς τὸ διάστημα τῶν τριάκοντα ἐσχάτων ἐτῶν, τὰς γε- νομένας ἱεροσυλίας περὶ τὰς ἀρχαιότητας ἐμποδίσει, καὶ τὰ μέγιστα ὠφε- λήσει περὶ τὴν γνῶσιν τῆς παλαιᾶς πόλεως.
Ἀλλ’ οἱ Μεταῤῥυθμισταί μας δὲν δύνανται νὰ ὑψώσωσιν τὸν νοῦν των ἐπέκεινα τοῦ μισθολογίου, ἤτοι τῆς βαλάνου καὶ τοῦ καρπόν τε κρανείης ἔδμεναι, οἷα σύες χαμαιευνάδες αἰὲν ἔδουσιν
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish