Αρχαία Θεισόα – Απο τον Γιάννη Φαρσαράκη

ΘΕΙΣΟΑ Αρχαία πόλη ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ

  ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ   Απο τον Γιάννης Φαρσαράκης

Η Θεισόα πήρε το όνομα της από την νύμφη Θεισόα (αυτή που έσωσε τον θεό). Κατά μία άλλη μυθολογική εκδοχή ο Θεισοεύς ήταν πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας, αρχαίος Αρκάδας επώνυμος ήρωας της αρχαίας πόλης Θεισόας. Σύμφωνα με τον μύθο ήταν ένας από τους 50 γιούς του Λυκάονα που ήταν υιός του Πελασγού και της νύμφης Κυλλήνης ή της Ωκεανίδας Μελίβοια.

Στην ελληνική μυθολογία η Θεισόα ήταν η πρώτη και γεροντότερη από τις Νύμφες που ανέθρεψαν τον Δία όταν αυτός ήταν βρέφος. Κατά την αρκαδική μυθολογική παράδοση, η Ρέα παρέδωσε τον Δία σε τρεις Νύμφες: την Αγνώ, τη Θεισόα και τη Νέδα.

Αυτές τον έλουσαν στον ποταμό Γορτύνιο (Λούσιο) και τον μεγάλωσαν μέσα σε ένα σπήλαιο του όρους Λυκαίου. Η αρχαία Θεισόα μαζύ με τις πόλεις Αλιφείρα Γόρτυνα και Λυκόα συγκροτούσαν την Αρχαία Παρρασία που ιδρύθηκε από τον Παρράσιο τον γυιό του Λυκάονα.

Στη Παρρασία ανήκει η κορυφή Διαφόρτι, του όρους Λυκαίου (Δια+φέρω δηλαδή πέρασμα του Διός), όπου γεννήθηκε ο Δίας, αλλά και ο τραγοπόδαρος αρκαδικός Θεός ο Παν. Στα δάση και στα ποτάμια της έπαιζε τον αυλό του και χόρευε με τις Δρυάδες, τις Αμαδρυάδες και τις Νεράιδες.

«…το όρος εστί το Λύκαιον καλούσι δε αυτό και Όλυμπον, και Ιεράν γε έτεροι των Αρκάδων κορυφήν. Τραφήναι δε τον Δία φασίν εν τω όρει τούτω και χώρα τε εστίν εν Λυκαίω Κρητέα καλουμένη – αύτη δε η Κρητέα εστίν εξ’ αριστεράς Απόλλωνος άλσους επίκλησιν Παρρασίου – και την Κρήτην ένθα ο Κρητών έχει λόγος τραφήναι Δία, το χωρίον τούτο είναι, και ου δια την νήσον, αμφισβητούσιν οι Αρκάδες». Παυσανίας.

Η αρχαία Αρκαδία περιελάμβανε τις επαρχίες, Μαντινείας, Γορτυνίας, Μεγαλοπόλεως, τη βόρεια Κυνουρία, την επαρχία Καλαβρύτων, τα δυτικά της Κορινθίας και της Αργολίδας, τμήμα της Ολυμπίας, τμήμα της Ηλείας και τη Λακωνική Αράχωβα.

Οι Αρκάδες θεωρούντο αυτόχθονες και γι’ αυτό ελέγοντο Προσέλληνες δηλαδή αυτοί που γεννήθηκαν πριν γεννηθεί η Σελήνη, ή Προέλληνες (πριν από τους Έλληνες). Υπήρχε δηλαδή εποχή που η γη ήταν μόνη της στο διάστημα χωρίς τον φυσικό της δορυφόρο! Πίστευαν ότι στη χώρα τους γεννήθηκαν οι σπουδαιότεροι των Θεών, Ζεύς, Ποσειδών,΄Ήρα (Στυμφαλία), Ερμής (Κυλλήνη) και ο ποιμενικός Πάνας.

«Εν δε σε Παρρασίω Ρείη τέκεν, ήχι μάλιστα. Έσκεν όρος θάμνησι περισκεπές, ένθεν ο χώρος Ιερός…». Ορφικός Ύμνος.

Μετά από την Γορτυνία και διαβαίνοντας τον Αλφειό ποταμό μπαίνουμε στην Παρρασία. Η Παρρασία περιελάμβανε τη σημερινή Νότιο Γορτυνία, δηλ. το όρος Ερύμανθο (νότιες πλαγιές του), τη Φολόη, το βαθούλωμα της Ηραίας, την οροσειρά του Λυκαίου έως τη Μίνθη και το Οροπέδιο της Μεγαλοπόλεως. Στην Παρρασία ανήκαν η Μαινάλιος Θεισόα στην Καρκαλού, η Τεύθις στη Δημητσάνα, η Λυκόσουρα, η Λυκαία Θεισόα στου Λάβδα, η Φυγαλεία πίσω από την Ανδρίτσαινα, οι Βάσσες, η Αληφήρα, η Ηραία, η Γορτυνία. Στην παλαιά πόλη Φηρή, κοντά στο σημερινό χωριό Παλαιόκαστρο, εντοπίστηκε και το μεγαλύτερο μυκηναϊκό νεκροταφείο της Ανατολικής Μεσογείου.

Εκεί βρέθηκε και το Νεκρομαντείο του 1200 π.χ., το οποίο ο Όμηρος περιγράφει στη λ΄ ραψωδία. «Παρρασίην ενέμοντο των ήρχ΄Αγκαίοιο παις κρείων Αγαπήνωρ εξήκοντα νεών, πολέες δ΄εν νηί εκάστη Αρκάδες άνδρες έβαινον επιστάμενοι πολεμίζειν». Ιλιάδος Β΄ στ. 591.

Οι Θεισοάτες πήραν μέρος στον τρωϊκό πόλεμο μαζί με τους αρκάδες. Δέκα αρκαδικές πόλεις συντάχθηκαν με τις υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις. Αρχηγός των Αρκάδων ήταν ο Αγαπήνωρ (Ιλιάς, Β 609), με 60 πλοία που του παραχώρησε ο Αγαμέμνονας, αφού η Αρκαδία δεν είχε ναυτικό.

Ο Αγαπήνωρ (Αγαπήνωρ < ἀγαπώ + ἠνορέη (ανδρεία), «αυτός που εκτιμά την ανδρεία») ήταν ο 10ος βασιλιάς της αρχαίας Αρκαδίας, πρωτεύουσα ήταν η Τεγέα. Ήταν γιος του αργοναύτη Αγκαίου και εγγονός του Λυκούργου. Αναφέρεται και ως ένας από τους πολεμιστές που κρύφτηκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο.

Κατά τον Όμηρο και τον Παυσανία ίδρυσε την Πάφο. «Ἀγαπήνωρ δὲ ὁ Ἀγκαίου τοῦ Λυκούργου μετὰ Ἔχεμον βασιλεύσας ἐς Τροίαν ἡγήσατο Ἀρκάσιν». Παυσανίας

Γιάννης Φαρσαράκης

Για το  vima365.gr

ΠΗΓΗ Ιστορικού : https://old.math.upatras.gr/~