vima365

Φιλοπάππου: Το άγνωστο «Central Park» της Αθήνας

Φιλοπάππου: Το άγνωστο «Central Park» της Αθήνας

Από χθες το βράδυ, όλοι έχουν το βλέμμα στραμμένο στη Νέα Υόρκη λόγω της εκλογής του Ζόραν Μαμντάνι στη δημαρχία.

Ένα από τα τοπόσημα της Νέας Υόρκης είναι σαφώς το Central Park, το οποίο πολλάκις έχουν μνημονεύσει κάτοικοι των Αθηνών και θα ήθελαν να διαθέτει και η πρωτεύουσα κάτι αντίστοιχο.

Μήπως όμως διαθέτει τέτοιο πάρκο και το αγνοούμε γιατί είναι λίγο πιο ψηλά στην πόλη;

Δεν μπορούμε να παραπονιόμαστε ότι η Αθήνα δεν έχει πάρκα, όταν αγνοούμε την ύπαρξη ενός απ’ τα πιο όμορφα, ελεύθερα και σημαντικά κομμάτια πρασίνου στο κέντρο της πόλης: τον λόφο του Φιλοπάππου. Βρίσκεται εκεί, σιωπηλός, τεράστιος και σχεδόν αόρατος για τους περισσότερους. Μόλις λίγα λεπτά με τα πόδια από την Ακρόπολη, ο λόφος του Φιλοπάππου (ή «λογχοειδές σύμπλεγμα των λόφων Φιλοπάππου, Πνύκας και Νυμφών» όπως είναι το πλήρες όνομά του) απλώνεται ανάμεσα στις περιοχές Θησείο, Πετράλωνα, Κουκάκι, Φιξ και Ακρόπολη.

Δεν μπορούμε να παραπονιόμαστε ότι η Αθήνα δεν έχει πάρκα, όταν αγνοούμε την ύπαρξη ενός απ’ τα πιο όμορφα, ελεύθερα και σημαντικά κομμάτια πρασίνου στο κέντρο της πόλης: τον λόφο του Φιλοπάππου.

Απέχει μόλις 1,5 χιλιόμετρο από το Σύνταγμα, λιγότερο από 1 χιλιόμετρο από την Ομόνοια, περίπου 1,2 από το Γκάζι, ενώ η στάση Φιξ του μετρό βρίσκεται σε απόσταση περιπάτου.

Παρ’ όλα αυτά, ελάχιστοι τον επισκέπτονται τακτικά. Αν εξαιρέσει κανείς την Καθαρά Δευτέρα, που παραδοσιακά ανεβαίνουμε για να πετάξουμε χαρταετό, τον υπόλοιπο χρόνο οι περισσότεροι Αθηναίοι απλώς τον ξεχνούν.

Είναι σαν να υπάρχει μια τεράστια νησίδα φύσης και πολιτισμού μέσα στον αστικό ιστό, την οποία έχουμε αποφασίσει να αγνοούμε.

Η συνολική έκταση του λόφου φτάνει τα 700 στρέμματα. Παρ’ όλα αυτά, συχνά θα τον διασχίσεις και θα συναντήσεις λιγότερα από 30 άτομα· ένας χώρος που, με βάση την επιφάνειά του και τον πληθυσμό που τον περιβάλλει, είναι ακραία υπο-χρησιμοποιημένος.

Ο λόφος πήρε το όνομά του από το Μνημείο του Φιλοπάππου, που στέκει επιβλητικά στην κορυφή.

Ο Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Φιλόπαππος ήταν Σύρος πρίγκιπας και Ρωμαίος πολίτης που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα τον 1ο αιώνα μ.Χ. και αγαπήθηκε ιδιαίτερα για την προσφορά του.

Το μνημείο του είναι ένα εντυπωσιακό ταφικό οικοδόμημα, χτισμένο το 114 μ.Χ., με πανοραμική θέα στην Ακρόπολη, τον Πειραιά και τον Σαρωνικό.

Ίσως το πιο εντυπωσιακό με τον Φιλοπάππου είναι πόσο αόρατος παραμένει.

Περπατάς στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου ή στην Πειραιώς και απλώς δεν σηκώνεις το κεφάλι.

Ο λόφος πήρε το όνομά του από το Μνημείο του Φιλοπάππου, που στέκει επιβλητικά στην κορυφή.

Τι θα βρεις στο πάρκο του Φιλοπάππου Η βόλτα στον Φιλοπάππου δεν είναι απλώς μια φυσιολατρική εμπειρία — είναι ένα ταξίδι στην ιστορία και στην Αθήνα που θα μπορούσε να είναι.

Η Πνύκα, ο ιστορικός λόφος όπου συγκεντρωνόταν η Εκκλησία του Δήμου, δηλαδή η πρώτη δημοκρατική συνέλευση στον κόσμο.

Εκεί αγόρευσε ο Περικλής, ο Δημοσθένης, ο Θεμιστοκλής. Το Αστεροσκοπείο Αθηνών, το παλαιότερο ερευνητικό ίδρυμα της χώρας, ιδρυθέν το 1842.

Το κτίριο Σίνα, έργο του Theophile Hansen, δεσπόζει στον λόφο των Νυμφών.

Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, μοναδικό δείγμα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής με ξυλόγλυπτο τέμπλο, αναστηλωμένη από τον Πικιώνη το 1955.

Το παλιό λατομείο, που λειτουργούσε από την αρχαιότητα ως πηγή δομικών υλικών για την πόλη και σήμερα έχει μετατραπεί σε ήσυχο πλάτωμα ιδανικό για περιπάτους.

Όταν μιλάμε για την έλλειψη πρασίνου, για την ανάγκη ανάσας στην πόλη, πρέπει να θυμόμαστε ότι το πάρκο στου Φιλοπάππου είναι ήδη εδώ.

Είναι το Central Park που δεν αξιοποιούμε.

Το Θέατρο Δώρας Στράτου, αφιερωμένο στον παραδοσιακό χορό, λειτουργεί τους θερινούς μήνες φιλοξενώντας μουσικοχορευτικές παραστάσεις με φόντο την Ακρόπολη.

Τα ξύλινα παγκάκια, τα σκιάχτρα των πεύκων, οι μικρές διαδρομές που προσφέρονται για πικνίκ και χαλαρό περίπατο μέσα σε ένα σχεδόν δασικό περιβάλλον

Οι Τάφοι του Κίμωνα, στα νοτιοανατολικά του λόφου, δίπλα στο εκκλησάκι του Λουμπαρδιάρη.

Πιστεύεται ότι εκεί ήταν θαμμένος ο στρατηγός Κίμων, μία από τις σημαντικότερες μορφές της κλασικής Αθήνας.

Το πλακόστρωτο του Πικιώνη, αριστούργημα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Δεν είναι απλώς μονοπάτι, αλλά ένα «ζωντανό χαλί» από φυσικές πέτρες, τοποθετημένες μία προς μία, δημιουργώντας οργανικούς σχηματισμούς που ακολουθούν τη μορφολογία του εδάφους.

Έργο φτιαγμένο με το χέρι και με καλλιτεχνική έμπνευση, που συνδέει την Ακρόπολη με τον Φιλοπάππου μέσω ενός σπάνιου δημόσιου έργου αστικής ποίησης.

Το πάρκο και ο λόφος του Φιλοπάππου δεν είναι εγκαταλελειμμένος, αλλά ούτε και συντηρείται όπως του αξίζει.

Σε σχέση με τον Λυκαβηττό είναι σαφώς καλύτερα διατηρημένος – όμως τα παγκάκια είναι συχνά φθαρμένα, η σήμανση ανεπαρκής, τα μονοπάτια ακανόνιστα φροντισμένα.

Σημερινή κατάσταση

Το πάρκο και ο λόφος του Φιλοπάππου δεν είναι εγκαταλελειμμένος, αλλά ούτε και συντηρείται όπως του αξίζει.

Σε σχέση με τον Λυκαβηττό είναι σαφώς καλύτερα διατηρημένος – όμως τα παγκάκια είναι συχνά φθαρμένα, η σήμανση ανεπαρκής, τα μονοπάτια ακανόνιστα φροντισμένα.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι παραμένει ανοιχτός, χωρίς κάγκελα, φράχτες ή ωράρια.

Μια απόπειρα περίφραξης πριν από μερικά χρόνια ξεσήκωσε έντονες αντιδράσεις, και δικαίως.

Ένα τέτοιο μέρος πρέπει να ανήκει σε όλους, ανά πάσα στιγμή – όχι να μετατραπεί σε «επισκέψιμο σημείο» με εισιτήριο ή ωράριο.

Ένα πάρκο που δεν το αξιοποιούμε

Ίσως το πιο εντυπωσιακό με τον Φιλοπάππου είναι πόσο αόρατος παραμένει.

Περπατάς στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου ή στην Πειραιώς και απλώς δεν σηκώνεις το κεφάλι.

Ελάχιστοι κάτοικοι των γύρω περιοχών τον αξιοποιούν συστηματικά, και πολλοί Αθηναίοι δεν έχουν ανέβει ποτέ.

Κι όμως, όταν μιλάμε για την έλλειψη πρασίνου, για την ανάγκη ανάσας στην πόλη, πρέπει να θυμόμαστε ότι το πάρκο στου Φιλοπάππου είναι ήδη εδώ.

Είναι το Central Park που δεν αξιοποιούμε.

Αξίζει να το περπατήσεις. Και μετά να επιστρέψεις. Ξανά και ξανά.

Πηγή : Andro.gr [ https://www.andro.