Το χάλκινο άγαλμα του Φαραώ Pepi A΄
Απο τον Στελιο Ταντουρη
Το χάλκινο άγαλμα του Φαραώ Pepi A΄ (Pepi I Meryre, αυτόν που αγαπάει ο Θεός Ρα) αποτελεί ενα απο τα πιο μοναδικά και σπάνια σωζόμενα έργα τέχνης της Αρχαίας Αιγύπτου.
Ανακαλύφθηκε το 1897 από την αποστολή Quibell και Green στην Ιερακόπολη (Hierakonpolis, αρχαία Νεκέν κοντά στην σύγχρονη πόλη Εντφού) η οποία ήταν μία από τις παλαιότερες πόλεις της Αιγύπτου και σημαντικό θρησκευτικό κέντρο της λατρείας του Θεού Ώρου.
Τα αγάλματα βρέθηκαν αποσυναρμολογημένα σε μια αποθήκη του ναού, γεγονός που κατά την γνώμη πολλών ερευνητών πιθανότατα τα έσωσε από την φθορά ή την καταστροφή.
Το άγαλμα του Pepi A΄ είναι φτιαγμένο από χαλκό και χρονολογείται γύρω στο 2330 π.Χ.
Πρόκειται για το αρχαιότερο σωζόμενο βασιλικό χάλκινο άγαλμα της Αιγύπτου.
Άξιο αναφοράς είναι το ύψος του αγάλματος που είναι περίπου 1,76 μ., γεγονός που του δίνει σχεδόν φυσικό μέγεθος.
Κατασκευάστηκε με τη μέθοδο της σφυρηλάτησης λεπτών ελασμάτων χαλκού τα οποία ενώθηκαν σε επιμέρους τμήματα (κεφάλι, κορμός, χέρια, πόδια) και στη συνέχεια στερεώθηκαν σε εσωτερικό ξύλινο πυρήνα.
Αυτή η τεχνική αναδεικνύει αναμφίβολα την υψηλή μεταλλουργική γνώση των αρχαίων Αιγυπτίων ήδη από τον 23ο αιώνα π.Χ.
Τι άγαλμα απεικονίζει τον βασιλιά σε στάση πορείας προς τα εμπρός, με το αριστερό πόδι μπροστά, όπως στα κλασικά Αιγυπτιακά αγάλματα.
Το σώμα αποπνέει σφρίγος και δύναμη, με γραμμές έντονες και απλές.
Το κεφάλι έχει μάτια αμυγδαλωτά, χείλη λεπτά, βλέμμα αυστηρό αλλά ήρεμο. Πιθανότατα το άγαλμα έφερε και κορώνα (Λευκή Κόκκινη της Άνω-Κάτω Αιγύπτου), που όμως δεν έχει σωθεί.
Δίπλα στο κυρίως άγαλμα βρέθηκε και ένα μικρότερο, περίπου στο μισό μέγεθος, που θεωρείται ότι απεικονίζει τον διάδοχο του Φαραώ Pepi, ίσως τον Merenre.
Η τοποθέτηση των δύο αγαλμάτων μαζί υποδήλωνε σαφώς την έννοια της δυναστικής συνέχειας.
Το έχω γράψει και επιμένω να το ξαναγράφω ότι στην αρχαία Αίγυπτο η επιλογή των υλικών δεν ήταν ποτέ τυχαία .
Ο χαλκός που χρησιμοποιήθηκε εδώ ως πολύτιμο αγαθό, δύσκολο στην επεξεργασία του αλλά με λάμψη σε αντίθεση με τον λίθο παραπέμπει στο ηλιακό φως και την αιωνιότητα.
Το άγαλμα ήταν φτιαγμένο για να μεταδίδει το μήνυμα ότι ο βασιλιάς δεν ήταν απλώς άνθρωπος αλλά μια θεϊκή οντότητα με υπερφυσική λάμψη.
Η σωματική δύναμη και η αίσθηση κίνησης αντανακλούσαν την ικανότητα του να ηγείται, να προστατεύει και να κατακτά.
Η συνοδεία από το μικρότερο άγαλμα συμβολίζε τη συνεχή ροή της βασιλείας και την μεταβίβαση της Θεϊκής εξουσίας από τον πατέρα στον γιο.
Προσωπικά όπως και πολλοί άλλοι θεωρώ το συγκεκριμένο άγαλμα ως ορόσημο της Αιγυπτιακής τεχνης και όχι μόνο αφού είναι το παλαιότερο σχεδόν φυσικού μεγέθους χάλκινο άγαλμα που γνωρίζουμε παγκοσμίως.
Η τεχνική της σφυρηλάτησης μεγάλων χάλκινων επιφανειών είναι σαφής μαρτυρία για το πόσο πρωτοπόροι ήταν οι Αιγύπτιοι τεχνίτες της εποχής έναντι άλλων χωρών που εμφάνισαν τέτοια έργα μετά από αιώνες.
Το άγαλμα ενσωματώνει αυστηρά τον Αιγυπτιακό καλλιτεχνικό κανόνα (στάση, αναλογίες, συμβολισμός) αλλά ταυτόχρονα εισάγει και την αίσθηση της ζωντάνιας και του δυναμισμού που ο χαλκός αποδίδει καλύτερα από τον λίθο.
Τα αγάλματα του Pepi A΄ και του μικρού διαδόχου είχα την χαρά να τα δω στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου πριν από αρκετά χρόνια.
Σήμερα, δεν γνωρίζω ,αλλά ελπίζω να έχουν μεταφερθεί στο Grand Egyptian Museum γιατί πραγματικά σαν εκθέματα είναι μοναδικά.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish