Η θέση των γυναικών στην αρχαία Αίγυπτο
Απο τον Στελιο Ταντουρη
Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αίγυπτο αποτελεί μέχρι και σήμερα αντικείμενο θαυμασμού για πολλούς ιστορικούς όπως και πολλούς μελετητές του πολιτισμού της.
Σε αντίθεση με άλλους αρχαίους πολιτισμούς (όπως ο Ελληνικός ή ο Μεσοποταμιακός), οι Αιγύπτιες φαίνεται πως απολάμβαναν αξιοσημείωτα νομικά και κοινωνικά δικαιώματα, κάτι που τους επέτρεπε να κατέχουν περιουσία, να κινούνται αυτόνομα, να γίνονται ιέρειες, γιατροί ή ακόμη και βασίλισσες με απόλυτη εξουσία.
Η γυναίκα στην αρχαία Αίγυπτο είχε πλήρη νομική προσωπικότητα.
Μπορούσε να αποκτήσει περιουσία , να πουλήσει και να διαχειριστεί ακίνητη και κινητή περιουσία, όπως και είχε την δυνατότητα να
κληρονομήσει εξίσου με τους άνδρες.
Είχε το δικαίωμα να υπογραφεί εμπορικά συμβόλαια, να εκπροσωπεί τον εαυτό της στα δικαστήρια, ακόμα και εναντίον ανδρών.
Μπορούσε να πάρει διαζύγιο,ακόμα και να απαιτήσει προίκα ή διατροφή.
Αυτό το νομικό υπόβαθρο δεν σημαίνει ότι υπήρχε κοινωνική ισότητα με τους άνδρες σε όλα τα επίπεδα, αλλά δείχνει έναν βαθμό αυτονομίας και ανεξαρτησίας που ήταν εξαιρετικά σπάνιος για αυτή την εποχή.
Η πλειοψηφία των γυναικών ασχολείτο με οικιακά καθήκοντα (ανατροφή παιδιών, παρασκευή τροφής),
υφαντουργία, παρασκευή αρωμάτων ή παραδοσιακών φαρμάκων.
Βέβαια από τις ασχολιες τους δεν μπορούσαν να λείψουν οι γεωργικές εργασίες (ειδικά στη διάρκεια της πλημμύρας του Νείλου).
Έχουν ανακαλυφθεί επιγραφές που παρουσιάζουν γυναίκες ως
ιδιοκτήτριες επιχειρήσεων, όπως φούρνους, πανδοχεία και
τεχνίτριες( υφάντριες ή κοσμηματοπώλες),
μαίες και θεραπεύτριες σε συνδυασμό με θρησκευτικές πρακτικές.
Στις ανώτερες τάξεις, οι γυναίκες είχαν καλλιέργεια, μόρφωση και επιρροή.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι φρόντιζαν να τις τιμούν και μετά θάνατον.
Δεν είναι λίγες οι επιγραφές που αναφέρονται σε γυναίκες οπως,
«Γυναίκα ιερέας» ή «Ιέρεια της Χάθορ»,»Αδελφή του βασιλιά» ή «Μητέρα του βασιλιά» (τίτλοι που προσέδιδαν τεράστιο κύρος).
Τώρα όσον αφορά την εξουσία που είχαν στην αρχαία Αίγυπτο βλέπουμε να αναγνωρίζεται η γυναικεία βασιλεία και η θεϊκή ιδιότητα σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Η Μερνεΐτ ή Μερίτ-Νιθ
(1η δυναστεία) αναφέρεται ως «Βασιλεύουσα Μητέρα».
Η Χατσεψούτ (18η δυναστεία) αυτοχρίστηκε Φαραώ, απεικονιζόμενη με ψεύτικη γενειάδα.
Υπήρξε η βασίλισσα η οποία καθόρισε την πολιτική και οικονομική αναγέννηση του κράτους της αρχαίας Αιγύπτου.
Η Νεφερτίτη, σύζυγος του Φαραώ Ακενατόν υπήρξε ισχυρή πολιτική και θρησκευτική μορφή.
Η Κλεοπάτρα Ζ’, η τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου, με την ιδιαίτερη γεωπολιτική στρατηγική της και συμμαχίες με τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο.
Ας μην ξεχνάμε ότι η θρησκεία της αρχαίας Αιγύπτου ήταν βαθιά μητριαρχική σε πολλά στοιχεία.
Οι θεές κατείχαν τεράστια δύναμη.
Η Ίσις,μητέρα, θεραπεύτρια, θεά της μαγείας και προστάτιδα των νεκρών.
Η Χάθορ, θεά του έρωτα, της χαράς και της μουσικής.
Η Μάατ, προσωποποίηση της αλήθειας, της ισορροπίας και της δικαιοσύνης.
Η Σεχμέτ, θεά του πολέμου,της θεραπείας και της καταστροφής.
Στην αρχαία Αίγυπτο η μητρότητα θεωρείτο ιερό καθήκον.
Η γυναίκα συχνά απεικονιζόταν,
να κρατά παιδιά,
να περιποιείται την οικογένεια,
να παίζει μουσική ή να χορεύει.
Επίσης τα κοσμήματα, τα καλλυντικά, τα αρώματα και τα καλλωπιστικά αντικείμενα ήταν έντονα συνδεδεμένα με την ταυτότητα και την αυτοεκτίμηση της γυναίκας, όπως μαρτυρούν τάφοι και γυναικεία μνημεία.
Αξίζει να αναφέρω οτι υπήρχε ελευθερία στην ενδυμασία που έφεραν καθώς και στην έκφραση της θηλυκότητας τους, ιδιαίτερα στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα.
Αν και το ποσοστό μόρφωσης ήταν χαμηλό γενικά, γνωρίζουμε περιπτώσεις μορφωμένων γυναικών, ιδιαίτερα Ιατρών, όπως η
Πεσίσετ, γιατρός της εποχής της Παλαιάς Βασιλείας, γνωστή από επιγραφή ως «επόπτρια των γιατρών-μαιών».
Επίσης, η εκπαίδευση ιερειών ή γυναικών της αυλής φαίνεται πως περιλάμβανε ανάγνωση, μουσική, θρησκευτικές τελετουργίες.
Οι Αιγύπτιοι αντιλαμβάνονταν τη γυναίκα ως συμπληρωματική και ισότιμη δύναμη του άνδρα, ειδικά στον οικογενειακό πυρήνα.
Πολλά αρχαία κείμενα τονίζουν την τρυφερότητα, την αφοσίωση και την αμοιβαία αγάπη μεταξύ των δύο φύλων.
Ο γάμος βασιζόταν στην οικειότητα , την εκτίμηση και όχι απλώς σε οικονομικές συμφωνίες.
Αξιοσημείωτα επίσης είναι τα ερωτικά και λυρικά ποιήματα που διασώζονται από παπύρους.
Μετά απ’ όλα αυτά βλέπουμε ότι η γυναίκα στην Αρχαία Αίγυπτο κατείχε μια πρωτοποριακή θέση για την εποχή της.
Ήταν,νομικά ανεξάρτητη,
κοινωνικά ενεργή,
θρησκευτικά σεβαστή,
πολιτικά ισχυρή, όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η κοινωνία δεν ήταν πατριαρχική, αλλά σε σχέση με άλλους πολιτισμούς, η αρχαία Αίγυπτος προσέφερε αξιοσημείωτα περιθώρια αυτοδιάθεσης και δύναμης στις γυναίκες.
Μπορούμε να πούμε ότι ήταν μια κοινωνία αιώνες μπροστά.
Το σχόλιο σας θα δημοσιευθεί αφου εγκριθεί πρώτα απο τον διαχειριστή για την αποφυγή υβριστικού η προσβλητικού περιεχομένου.
Greek
Arabic
Chinese (Simplified)
Dutch
English
French
German
Italian
Japanese
Portuguese
Russian
Spanish