vima365

ΤΟ ΑΤΤΙΚΟ ΔΡΩΜΕΝΟ «ΑΙΩΡΑ» – Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ

«Κόκκινη κλωστή δεμένη

στην ανέμη τυλιγμένη

δώς´ την κλώτσο (μπράτσα) να γυρίσει

παραμύθι ν’ αρχινήσει…»

– Νεοελληνικό λαϊκό παραμύθι.

Η δημοτικότητα της αιώρας (κούνιας) σαν μέσο χαλάρωσης και αναψυχής έχει φίλες και φίλοι μας ιστορία χιλιάδων ετών σε όλους τους πολιτισμούς του πλανήτη.

Πέρα ότι προσέφερε διασκέδαση και παιχνίδι στα μικρά παιδιά, ήταν πρωτίστως πρακτικός τρόπος ανάπαυσης και προστασίας από δηλητηριώδη και άγρια ζώα για τον πρωτόγονο άνθρωπο και αποφυγής της βρωμιάς του εδάφους και της υγρασίας!

Στους νεότερους χρόνους η αιώρα αντικαθιστούσε το σκληρό κρεβάτι των ναυτικών στο πλοίο, ιδίως σε θαλασσοταραχή, καθώς πλέον δε γλιστρούσαν από το κρεβάτι της καμπίνας λόγω της κίνησης στην κούνια πέρα-δώθε, έτσι κατέστελλαν τη ναυτία.

Στην Ελληνική αρχαιότητα συναντάμε την α ι ώ ρ α με ποικίλες ονομασίες όπως: σειρά, εύδειπνος, αλήτις, σφενδόνη, πέταυρον, βραχίονας αιώρα κρεμάστρα (που είναι η κοινή «κούνια»).

Συνδέεται δε με τη λατρεία του Διονύσου και της μαγείας. Η αιώρηση έχει αποτροπαϊκό χαρακτήρα και συντελεί στην εκδίωξη των «κακών» πνευμάτων!

Το δρώμενο της «Αιώρας» στην περιοχή της Αττικής τελείτο στην αρχή της άνοιξης τον μήνα Ανθεστηριώνα, και όπως περιγράφει ο Καλλίμαχος ήταν τριήμερες εορτές με την Πιθοίγια, τους Χόες, και τους Χύτρους (Δρ. Μαρία Τόλια-Χριστάκου).

Ήταν μέρος των Διονυσιακών τελετουργιών, στο πανάρχαιο Ιερό του Διονύσου εν Λίμναις, με οργάνωση πομπών αρμάτων, ανάλογο με τις πομπές του Καρναβαλιού, όπου προηγείτο το πλοίο -άμαξα του Διονύσου!

Η πρώτη μέρα ήταν αφιερωμένη στην «οινοποσία» και τους διαγωνισμούς κρασιού, καθώς ανοίγονταν οι πίθοι για δοκιμή του νέου φρέσκου οίνου.

Στα πλαίσια αυτά είχαμε και τη μύηση των αγοριών, από παιδιά στο πέρασμα στον κόσμο των ενηλίκων με το διαβατήριο έθιμο της πρώτης δοκιμής του κρασιού στη ζωή τους που διανεμόταν με «χόες», τα μικρού μεγέθους κεραμικά αγγεία (Εθν. Αρχ. Μ.).

Η τελευταία όμως μέρα της Αιώρας ήταν αφιερωμένη στούς νεκρούς (κάτι σαν το Ψυχοσάββατο), και περιλάμβανε προσφορά πανσπερμίες στον Χθόνιο Ερμή.

Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, το έθιμο της «Αιώρας» συνδέεται με την Ηριγόνη, κόρη του Ικάριου από τον ομώνυμο Δήμο της Αττικής, της φυλής Αιγηίδος (σημερινός Διόνυσος Πεντέλης).

Ο Ικάριος είχε πρώτος μυηθεί από τον ίδιο τον Διόνυσο στην τέχνη της παρασκευής του κρασιού.

Όταν όμως κέρασε τους συμπατριώτες του και μέθυσαν, μη γνωρίζοντας τις συνέπειες της οινοποσίας, αυτοί θεώρησαν ότι τους είχε δηλητηριάσει και τον σκότωσαν! Η κόρη του Ηριγόνη δεν άντεξε την οδύνη από τον χαμό του πατρός της και κρεμάστηκε από ένα δέντρο…

Οι κάτοικοι της Αττικής για να σωθούν από την οργή του Διονύσου που είχε προκαλέσει κύμα αυτοκτονιών με απαγχονισμό μεταξύ νεαρών κοριτσιών, ζήτησαν Δελφικό χρησμό για εξιλέωση.

Έτσι λοιπόν θεσμοθετήθηκε η γιορτή της Αιώρας, με τα κορίτσια να αιωρούνται σε κούνιες (αγγειογραφία) και να τραγουδούν μίαν ωδή που ονομαζόταν «αλήτις».

Καλό διήμερο αγαπημένες και αγαπημένοι φίλοι.

ΠΗΓΕΣ: