vima365

24 Ιουνίου η Μαρούδα ή τ’ Αη-Γιαννιού ή Κλήδονας – Απο τον Τριανταφυλλο Αθανασουλα

24 Ιουνίου η Μαρούδα ή τ’ Αη-Γιαννιού ή Κλήδονας

     Απο τον Τριανταφυλλο Αθανασουλα

Το Καταφύγιο ή Καταφύγι  είναι χτισμένο σε μέσο υψόμετρο 1.400 μέτρων στις πλαγιές
των Πιερίων  και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδος.

Το Καταφύγι δημιουργήθηκε από οικογένειες οι οποίες μετακινήθηκαν από τα μέρη των Αγράφων, ύστερα από την αποτυχημένη επανάσταση του Μητροπολίτου Τρίκκης Διονυσίου του Φιλοσόφου .

Οι οικογένειες αυτές έφτασαν στα μέρη της Κοζάνης και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Βελβενδού, αλλά λόγω της έντονης τουρκικής παρουσίας, αναχώρησαν και όπως αναφέρει η παράδοση, άφησαν δύο ζώα να ανέβουν στα Πιέρια. εκεί όπου θα έβρισκαν νερό και κατάλληλο χώρο θα δημιουργούσαν το νέο χωριό.

Τα ζώα, σύμφωνα με την παράδοση έφτασαν στο σημείο πού σήμερα είναι το χωριό και εκεί όπου τρέχει ακόμα και σήμερα νερό.

Η βρύση ή οι βρύσες αυτές οι κάτοικοι τις ονόμασαν πηγάδια, ή κατά την ντοπιολαλιά «μπγάδια».

Εκεί δημιούργησαν και τον πρώτο οικισμό, χτίζοντας τον ναό του Αγίου Νικολάου γύρω στα 1740 – 1750.

Το χωριό ονομάστηκε Καταφύγιο λόγω της απόρθητης τοποθεσίας του. Μετά την συνοικία του Αγίου Νικολάου, δημιουργήθηκε η λεγόμενος «Μεσιανός μαχαλάς» με κέντρο την εκκλησία της Παναγίας, και το Σχολείο, ενώ στην συνέχεια κατοικήθηκε και η άλλη πλευρά του χωριού, η οποία ονομάστηκε «Μαγουλάδες» και κατά την ντοπιολαλιά «Μαγλάδες», με ναό τον Άγιο Γεώργιο.

24 Ιουνίου η Μαρούδα ή τ’ Αη-Γιαννιού ή Κλήδονας

Περίπου σε αυτήν την ημερομηνία και γιορτή με το Γεννέσιο του Ιωάννη του Προδρόμου, οι κοπέλες κάθε συνοικίας συγκεντρώνονταν κι ετοίμαζαν τη λεγόμενη «Μαρούδα».

Έπαιρναν ένα μεταλλικό δοχείο ή ένα ξύλινο κάδο(το καρδάρι)και το στόλιζαν με ποικιλίες λουλουδιών και με πλατιά φύλλα.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας τοποθετούσαν το δοχείο σε μέρος ευρύχωρο και γύρω του έστηναν χορό.

Το χορό αυτόν πρώτες τον άνοιγαν οι κοπέλες οι αρραβωνιασμένες, και στη συνέχεια κάθε ηλικία γυναικών.

Άντρες σε αυτό το έθιμο δεν υπήρχαν , εκτός από παιδιά ηλικίας 12 εώς 16 χρόνων που στο τέλος του χορού κατέβρεχαν τις κοπέλες με τους αυτοσχέδιους ξύλινους εκτοξευτήρες νερού, είδος σύριγγας, που είχε τη δύναμη να εκτοξεύει ποσότητα νερού σε αρκετή απόσταση (τα λεγόμενα φλιατσκουτάρια).

Η κατασκευή τους γινόταν από κουφοξυλιά (το βούζι), αφού πρώτα τοποθετούσαν στο ένα άκρο ένα βίσμα με μικρή τρύπα στο κέντρο.

Το δεύτερο σκέλος ήταν το έμβολο όπου στο ένα άκρο τύλιγαν μάλλινη κλωστή για να καλύπτει τα κενά , ώστε με την κίνηση του εμβόλου προς τα έξω, απορροφούσε το νερό και με την αντίστροφη κίνηση εκτιναζόταν το νερό ορμητικά και κατευθυνόταν στο στόχο.

Κατά το έθιμο αυτό υπήρχε ειδικό τραγούδι, που τραγουδιόταν μόνον αυτήν την ημέρα « Του ιγιαννιού τα βότανα» .

Με το τέλος του χορού οι κοπέλες ορμούσαν προς το μέρος του δοχείου (τη Μαρούδα)κι
έπαιρναν λουλούδια βιαστικά.

Το βράδυ τα τοποθετούσαν κάτω από το μαξιλάρι τους, για να ονειρευτούν τον μέλλοντα σύζυγο.

Όμως εκείνη τη στιγμή, τα παιδιά εκτόξευαν το νερό στις συγκεντρωμένες κοπέλες και τις έλουζαν στην κυριολεξία.

Ξεφωνητά, πειράγματα, χαρούμενες φωνές και γέλια ακούγονταν από μακριά, αλλά και πολλές ευχές των κοριτσιών στις αρραβωνιασμένες , ύστερα από την αθώα ψυχρολουσία .

Αυτήν την ημέρα κρεμούσαν στεφάνια με αγριολούλουδα στις εξώθυρες των σπιτιών.

Τ.Α – Για το vima365