vima365

Οικογενειακή Βία: Η σιωπή που πληγώνει γενιές – Γραφει η Μαρία Μιχαλάκη

Οικογενειακή Βία: Η σιωπή που πληγώνει γενιές

    Γραφει η Μαρία Μιχαλάκη

Η οικογενειακή βία αποτελεί ένα από τα πιο σύνθετα και διαχρονικά κοινωνικά φαινόμενα.
Δεν γνωρίζει κοινωνικές τάξεις, μορφωτικό επίπεδο ή οικονομική κατάσταση· εισβάλλει
σιωπηλά σε σπίτια που προς τα έξω δείχνουν «κανονικά». Πρόκειται για μια μορφή
ψυχικού εγκλωβισμού, όπου ο φόβος, η ενοχή και η ντροπή υφαίνουν έναν κύκλο σιωπής
που δύσκολα σπάει.

Οι μορφές και οι μηχανισμοί της βίας

Η οικογενειακή βία δεν είναι μόνο το χτύπημα. Είναι και η προσβολή, η ειρωνεία, ο
έλεγχος,
η απομόνωση, ο οικονομικός εκβιασμός, η συναισθηματική απαξίωση. Κάθε μορφή βίας
στοχεύει στην υποταγή του άλλου και στην απώλεια της αυτονομίας του. Ο θύτης
χρησιμοποιεί τον φόβο ως μέσο εξουσίας και ο δέκτης εγκλωβίζεται σε μια ψευδαίσθηση
ευθύνης, πιστεύοντας συχνά ότι «κάτι φταίει κι εκείνος».

Η ψυχολογική βία, η πιο αόρατη και ταυτόχρονα η πιο καταστροφική, φθείρει σταδιακά
την αίσθηση αξίας και την εμπιστοσύνη του θύματος στον εαυτό του. Ο άνθρωπος που τη
βιώνει μαθαίνει να ζει σε συνεχή επιφυλακή, να αυτολογοκρίνεται, να “παγώνει” τα
συναισθήματά του για να επιβιώσει. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται τραυματικός δεσμός
ένα παράδοξο είδος συναισθηματικής σύνδεσης, όπου ο φόβος και η εξάρτηση
συνυπάρχουν με την ανάγκη για αγάπη και αποδοχή.

Τα παιδιά, οι σιωπηλοί μάρτυρες
Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλον βίας, ακόμη κι αν δεν είναι τα ίδια άμεσα
θύματα, βιώνουν βαθύ ψυχικό τραύμα. Ο εγκέφαλος του παιδιού που ζει μέσα στον φόβο
μαθαίνει να λειτουργεί σε κατάσταση συναγερμού. Αναπτύσσει μηχανισμούς επιβίωσης
αντί για συναισθηματική ασφάλεια. Το αποτέλεσμα είναι ενήλικες με άγχος, ενοχή,

δυσκολία στις σχέσεις και συχνά αναπαραγωγή των ίδιων προτύπων που κάποτε τους
πόνεσαν.

Η έγκαιρη ψυχοεκπαίδευση και συμβουλευτική παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας. Το
παιδί χρειάζεται να κατανοήσει ότι η βία δεν είναι αγάπη, ότι δεν ευθύνεται το ίδιο, και ότι
υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να το στηρίξουν με ασφάλεια και σεβασμό.

Η συμβουλευτική ως δρόμος ελευθερίας
Η συμβουλευτική υποστήριξη αποτελεί τον πιο ουσιαστικό δρόμο επανένταξης και
αποκατάστασης μετά από βίαιες εμπειρίες. Ο ρόλος του συμβούλου ψυχικής υγείας δεν
είναι μόνο να “ακούσει”, αλλά να συνοδεύσει τον άνθρωπο στη διαδικασία της
ανασύνθεσης της ταυτότητάς του.

Μέσα από τη θεραπευτική σχέση, το άτομο μαθαίνει ξανά να αναγνωρίζει τις ανάγκες του,
να διεκδικεί όρια, να ξαναβρίσκει τη φωνή του. Η συμβουλευτική δεν επιβάλλει·
δημιουργεί
έναν ασφαλή χώρο όπου η αλήθεια μπορεί να ειπωθεί χωρίς φόβο. Η ενσυναίσθηση, η
αποδοχή και η συνέπεια του συμβούλου γίνονται θεμέλια για την εσωτερική αλλαγή.

Η ενδυνάμωση δεν έρχεται απότομα· είναι μια σταδιακή αφύπνιση της εσωτερικής
δύναμης που υπήρχε πάντα, αλλά είχε σβήσει από τον φόβο.

Κοινωνική ευθύνη και πρόληψη
Η οικογενειακή βία δεν είναι «προσωπικό θέμα». Είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα που
απαιτεί συλλογική ευαισθητοποίηση. Χρειάζεται εκπαίδευση σε σχολεία, γονείς και
επαγγελματίες, ώστε να αναγνωρίζονται τα σημάδια εγκαίρως. Η κοινωνία πρέπει να
πάψει να “κοιτά αλλού”. Ο σεβασμός, η ισότητα και η επικοινωνία πρέπει να αποτελέσουν
βασικά στοιχεία μιας νέας κουλτούρας σχέσεων, απαλλαγμένης από τον φόβο και την

εξουσία.

Κάθε φορά που ένας άνθρωπος τολμά να μιλήσει, σπάει ένα κομμάτι αυτής της σιωπής.
Και
κάθε φορά που κάποιος τον ακούει χωρίς να τον κρίνει, ένα νέο μονοπάτι θεραπείας
ανοίγει.

Η αγάπη δεν φωνάζει, δεν ταπεινώνει, δεν πονάει. Η αληθινή αγάπη θεραπεύει, στηρίζει,
εξελίσσει. Και ο δρόμος της θεραπείας ξεκινά τη στιγμή που κάποιος αποφασίζει να πει:
«Φτάνει πια».

✒️ Μαρία Μιχαλάκη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας & Κοινωνικοσυναισθηματικής Μάθησης
Ελευθερίου Βενιζέλου 27, Σαλαμινα 
Τηλ: 697 769 1436