vima365

Υπάρχει μια δυσκολία στην ακριβή σημασία της λέξης, γαλαφόρα = αυτή που έχει πολύ γάλα ή άσπρη σαν το γάλα;

Νασάν εκείνεν τη μάναν πη γεννά τα τράντα χρόνε μίαν

κι ευτάει υιόν Τραντέλληνον και νύφεν γαλοφόραν

(χαρά στη μάνα που γεννά τα τριάντα χρόνια μια φορά

και κάνει γιο τριάντα φορές Έλληνα και νύφη γαλοφόρα).

Η λαϊκή μούσα δεν θα επαινούσε ποτέ μια νέα με την ιδιότητα της αγελάδας που έχει πολύ γάλα. Επομένως το επίθετο σημαίνει τη νέα που είναι άσπρη σαν το γάλα. Την άποψή μου τεκμηριώνει και ένα ακόμη δημοτικό τραγούδι:

Ηύρεν η ψυ μ΄ ντ΄ εράευεν, άρ΄ την εγάπ΄ ντ΄ εθέλ΄να,

τρυγόναν κατατόρνευτον, άσπρεσσαν, γαλαφόραν,

Να έχ΄ μάγ΄λα κόκκινα, τριανταφυλλί΄ θωρέαν .

(βρήκα αυτό που έψαχνε η ψυχή μου, τρυγόνι τορνευτό, άσπρη, κάτασπρη,

να έχει μάγουλα κόκκινα, όψη τριαντάφυλλου).

Την άσπρη σαν το γάλα νέα επαινούν και πολλοί ποιητές από τη Σαπφώ ως τις μέρες μας.

«Σε φωνάζω Γογγύλα

Φανερώσου πάλι κοντά μου

Το χιτώνα τον άσπρο σαν το γάλα όταν φοράς,

να ‘ξερες τους πόθους που σε τριγυρίζουν

όμορφη, και πώς χαίρομαι που δεν είμαι εγώ,

μα η ίδια η Αφροδίτη που σε μαλώνει.»

(Μτφ. Ο. Ελύτης) Σαπφώ

Αλλά και σε νεότερους ποιητής συναντάμε παρόμοιες εικόνες και σε δημοτικά τραγούδια:

Το βροντάει γεια σας λεβέντες το βροντάει και μια δασκάλα,

το βροντάει και μια δασκάλα που ‘ναι άσπρη σαν το γάλα.

Δημοτικό Πελοποννήσου

Την κατασκεύασες από μάρμαρο

αυτή τη γυναίκα, άσπρη σαν γάλα,

και την έλουσες μέσ’ το φεγγαρόφωτο.

Νόρα Nατζαριάν βραβευμένη Κύπρια ποιήτρια και διηγηματογράφος