vima365

Μερος 6ο – Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στο Μικρασιατικό Ζήτημα – H Τούρκικη Νίκη – Γράφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ

Μερος 6ο – Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στο Μικρασιατικό Ζήτημα . H Τούρκικη Νίκη.

Γραφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ

H Τούρκικη Νίκη.

Ο Ελληνικός στρατός δεν μπορούσε να αντισταθεί εναντίον της κυβέρνησης της Άγκυρας που είχε την στήριξη της Ιταλίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ, και της Ρωσίας.

Οι Έλληνες υποχώρησαν από τα τουρκικά εδάφη τον Σεπτεμβρη του 1922.Μετα την αποχώρηση του Ελληνικού στρατού από την Σμύρνη ο Fethi Bey ( στενός συνεργάτης του Κεμάλ ) έκανε την ακόλουθη
δήλωση στον ξένο τύπο.

Η Τουρκία ευχαριστεί την Ιταλία που υπερασπίστηκε τα δικαιώματα μας στο όνομα του ανθρωπισμού.

Η Ιταλία υπήρξε η πρώτη που υπερασπίστηκε το δικαίωμα μας να συνεχίσουμε να υπάρχουμε με την ανακωχή. Ο Κόμης Sforza δεν θα ξεχαστεί.»

Ο κ Θάνος Βερέμης αναγνωρίζοντας κατά κάποιο τρόπο τον ρόλο του Sforza στις Μικρασιατικές εξελίξεις παρατηρεί. «Με τον Ιταλό υπουργό Sforza οι Τούρκοι συμφώνησαν κοινή διαχείριση των πόρων της ιταλικής ζώνης στη Μικρά Ασία με αντάλλαγμα την αναγνώριση των τουρκικών διεκδικήσεων στη Σμύρνη, και τη Θράκη.

Η Ιταλία απέσυρε σταδιακά τις δυνάμεις της από την Antalya και επέτρεψε στους Τούρκους να αναλάβουν τον έλεγχο της περιοχής.

Οι Γάλλοι γρήγορα ακολούθησαν το ιταλικό παράδειγμα τερματίζοντας τις εχθροπραξίες με τους Τούρκους, ώστε τον Οκτώβριο του 1921 ο υπουργός Franklin Bouillon να υπογράψει με τον Κεμάλ την ομώνυμη συμφωνία στην Άγκυρα.( ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 1919-19227 ΗΜΕΡΕΣΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 2000.)

O κ Βερέμης αναφέρεται στο σύμφωνο Sforza –Semi Bekin, της άνοιξης του 1821.

Τον ρόλο του Sforza επιβεβαιώνει επίσης ο Τούρκος ερευνητής Yuluk Tekin Kurat, ο οποίος δίνει και μια εξήγηση για το Ιταλικό μένος εναντίον των Ελλήνων. « Είχε προηγηθεί, την άνοιξη του 1921, ιταλοτουρκική συμφωνία (Σύμφωνο Sforza-Bekin Sami), με την οποία οι Ιταλοί κεφαλαιούχοι αποκτούσαν δικαίωμα προτεραιότητας στα σαντζάκια Αττάλειας, Μούλγου και Μποντούρ και η Ιταλία όφειλε να υποστηρίξει την απόδοση της Θράκης και της Σμύρνης στην Τουρκία, να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Μικρά Ασία και έδινε την άδεια στους Κεμαλικούς να προμηθευτούν πολεμικό υλικό από την ιταλική ζώνη στην Αττάλεια».
.
Η πορεία στην αμφισβήτηση της Συνθήκης των Σεβρών.

….. «Όταν ο Ελληνικός στρατός απέτυχε να καταλάβει το Εσκί Σεχίρ και άρχισε την οπισθοχώρηση του μπροστά στην άμυνα της Πόλης Inonu στις αρχές του Ιανουαρίου του 1921 οι πολεμικές συγκρούσεις έδωσαν για λίγο την θέση τους στην διπλωματία.

Η πρωτοβουλία ανήκε στους συμμάχους οι οποίοι είχαν συναντηθεί στο Παρίσι στις 25 Ιανουαρίου και είχαν αποδεχθεί σχετική πρόταση του Υπουργού Εξωτερικών Κόμη Sforza για μια διάσκεψη στο Λονδίνο .

Ακολούθησε η διάσκεψη στο Λονδίνο μεταξύ των συμμάχων και αντιπροσώπων της Ελλάδος και των δυο κυβερνήσεων της Τουρκίας, (της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας).

Η πρόσκληση υπογράμμιζε ότι η βάση των συζητήσεων θα ήταν η Συνθήκη των Σεβρών αλλά ως αντικείμενο προσαρμογών όπως πιθανότατα έχουν καταστεί αναγκαίες από τις εξελίξεις..

Πράγματι συγκεκριμένες εξελίξεις ειχαν καταστήσει την επανεξέταση της Συνθήκης αναγκαία.

Αρχής γενομένης από τις μάχες στην περιοχή Inonu 10-11 Ιανουαρίου του 22 που οδήγησαν τους συμμάχους στο να αμφιβάλλουν για τις Ελληνικές προοπτικές στην Ανατολία»…( Yyluk Tek;in
Kurat.MUSTAFA KEMAL'S INSTRUCTIONS AN INTERCEPTED AND DECYPHERED TELEGRAM) TO BEKİR SAMİ IN LONDON-A REASSESSMENT OF THE LONDON CONFERENCE 21 FEBRUARY – 12 MARCH 1921, AND ITS IMMEDIATE CONSEQUENCES. Belleten Turk Tarih Rurumu
.

Η καθολική, απαξίωση και αμφισβήτηση των «συνθηκών ειρήνης» των Βερσαλλιών αλλά και των Σεβρών .

Το Αμερικάνικο Κογκρέσο απορρίπτει τη συνθήκη των Βερσαλλιών ( που υπογράφει στις 28 Ιουνίου 1819, ανάμεσα στις δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ και την ηττημένη Γερμανική Αυτοκρατορία),την σε δυο ψηφοφορίες τον Νοέμβριο του 1919 και τον Μάρτιο του 1920.

Το Αμερικανικό κογκρέσο αρνείται επίσης την συμμετοχή των ΗΠΑ στην Κοινωνία των Εθνών. και στις 26 Αυγούστου 1921, οι ΗΠΑ υπογράφουν ξεχωριστή συνθήκη ειρήνης με την Γερμανία.

Αυτά τα γεγονότα από μόνα τους αποδεικνύουν όχι απλά έλλειψη συνοχής αλλά ουσιαστική διάλυση του στρατοπέδου των νικητών.

Οι Κινέζοι αρνούνται να υπογράψουν τις συνθήκες όταν πληροφορούνται ότι οι Γερμανικές κτήσεις στην Κινεζική επικράτεια, αντί να αποδοθούν στην Κίνα, παραχωρούνται στην Ιαπωνία. (άρθρο 156 της συνθήκης).

Η προνομιακή μεταχείριση της Ιαπωνίας, στις συνθήκες, οδηγεί σε κίνημα φοιτητών ξεσπάει στην Κίνα και εξέγερση στην Κορέα, εναντίον των συνθηκών και της ευνοϊκής μεταχείρισης της Ιαπωνίας.

Η Κίνα θα υπογράψει ξεχωριστή συνθήκη ειρήνης με την Γερμανία τις 20 Μάιου του 1921, πριν από τις ΗΠΑ. (Μια συνθήκη που κράτησε μέχρι τις Αρχές του Β! παγκόσμιου πολέμου, όταν η Γερμανία υπέγραψε συνθήκη συμμαχίας με την Ιαπωνία).

.Η απογοήτευση είναι καθολική και στον Αραβικό κόσμο, ο οποίος αντί ανεξαρτησίας, ως ανταμοιβή του για την ανταρσία του εναντίον των Οθωμανών, και την συμμετοχή στο πλευρό της ΑΝΤΑΝΤ, υφίσταται κατακερματισμό και την διανομή του σε σφαίρες επιρροής, μεταξύ των Αγγλο-γάλλων.

Επί πλέον η μη πρόσκληση των ηττημένων να συμμετάσχουν στις διαβουλεύσεις για τις συνθήκες, η μη πρόσκληση βασικών συμμάχων, όπως οι Άραβες, η μη συμμετοχή της Ρωσίας, η άρνηση της Κίνας να προσυπογράψει τις συνθήκες, καθιστούν τις συνθήκες και την ειρήνη που αυτές θα στήριζαν τουλάχιστον εύθραυστες.

Η παραίτηση από την θέση του αρχηγού της Αγγλικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων στις διαπραγματεύσεις, John Maynard Keyness και η εκ μέρους του καταδίκη των συνθηκών ως καταστροφικών, όχι μόνον για την Γερμανία αλλά και για την Ευρώπη στο σύνολό της, όπως και η καταγγελία, των συνθηκών, εκ μέρους του Πάπα Βενέδικτου του XV! αφαιρούσαν από τις συνθήκες κάθε κύρος και ενίσχυαν την Γερμανική αντίδραση σε αυτές.

Παράλληλα αφαιρούσαν και κάθε κύρος από τις συνθήκες που αφορούσαν «την ειρήνη» με την τη Οθωμανική Αυτοκρατορία, ουσιαστικά την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι συνθήκες ειρήνης της ΑΝΤΑΝΤ με την Οθωμανική Αυτοκρατορία περιλαμβάνουν την συνθήκη ανακωχής του Μουδρου (χωριό της Λημνου) 1918, που αποτελεί ουσιαστικά την συνθήκη διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Ο κατακερματισμός του στρατοπέδου των νικητών είναι δεδομένος όπως και η Γερμανική και η Τουρκική βούληση να τον εκμεταλλευτεί και να ανατρέψει τις συνθήκες.

Η απόρριψη της Ιαπωνικής πρότασης για την φυλετική ισότητα ως συστατικού στοιχείου στη διακήρυξη του Καταστατικού Χάρτη της Κοινωνίας των Εθνών.

Το γεγονός ότι η Ιαπωνική πρόταση απερρίφθη με παρέμβαση του προεδρεύοντος στη Διάσκεψη, προέδρου των ΗΠΑ, Ουίλσον και παρά την υπερψήφισή της, από τα συμμετέχοντα στη διάσκεψη μέλη, υπήρξε χαρακτηριστική για την αξιοπιστία των νικητών και κυνικά αποκαλυπτική των προθέσεων τους για τον μεταπολεμικό κόσμο.

Η Ιαπωνική αντιπροσωπεία κατέθεσε την πρόταση της ως τροπολογία στο άρθρο 21 του προτεινομένου καταστατικού χάρτη της Κοινωνίας των Εθνών, στις 13/2/του 1919.

Το θέμα συζητήθηκε στην ολομέλεια της διάσκεψης , υπερψηφίστηκε με 11 έναντι 8 ψήφων.

Προς τιμήν της Ελλάδα ψήφισε υπέρ της Ιαπωνικής πρότασης, παρά την αντίθετη θέση των ΗΠΑ και τις Βρετανίας.

Η απόρριψη επηρέασε την κοινή γνώμη στην Ιαπωνία, αξιοποιήθηκε ιδιαίτερα και από τους Εθνικιστικούς κύκλους της Ιαπωνίας και είχε επιπτώσεις σημαντικές στη εξέλιξη των Αμερικανό-Ιαπωνικών σχέσεων.

To θέμα αξίζει μιας ιδιαίτερης παρουσίασης και σε ότι αφορά στο σκεπτικό και στις διαδικασίες της απόρριψης, καθώς οι επιπτώσεις υπήρξαν σοβαρές και εντός των ΗΠΑ. πρωτίστως από πλευράς των λευκών ρατσιστών, πανίσχυρων τότε στις ΗΠΑ και που ανησυχούσαν για μια μεταπολεμική ανατροπή στη θέση των μαύρων πολιτών στην Αμερικάνικη κοινωνία, πολιτική και οικονομία. ./

Τα θέματα που αντιμετωπίζουν η Αγγλία,η Γαλία και οι ΗΠΑ

Στην Γερμανία οι συνθήκες τροφοδοτούν ένα επιθετικότατο αντισημιτισμό.
Χαρακτηριστική του κλίματος είναι η δολοφονία (στις 24 1ουνίου του 1922) του Εβραϊκής καταγωγής, σοσιαλδημοκράτη, Υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας Walter Rathenau, (γιού του ιδρυτή της Α.Ε.G.) και μεγάλης μορφής της βιομηχανικής ανάπτυξης  της Γερμανίας.

Η θέση του ότι η Γερμανία οφείλει να τηρεί τις υποχρεώσεις τη, από τιςσυνθήκες ειρήνης, αλλά παράλληλα να αγωνίζεται να τις ανατρέψει θεωρήθηκε υπερβολικά ενδοτική, εξόργισε τους εθνικιστικούς κύκλους και οδήγησε στην δολοφονία του.

Οι μεταπολεμικές σχέσεις των νικητών του Α παγκοσμίου πολέμου ως η έσχατη απόδειξη της λυκοσυμμαχίας τους στην διάρκεια και την εξέλιξη του πολέμου.

Η οικονομική κρίση του 1929 και η μετατροπή της σε οικονομικό πόλεμο και ευκαιρία για οικονομική επικυριαρχία, μέσα στο στρατόπεδο των νικητών.

Για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης του 29, που σύντομα κατέστη παγκόσμια, συγκαλείται το 1933 (12 Ιουνίου -27 Ιουλίου) η «παγκόσμια διάσκεψη για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία» στο Λονδίνο.

Στόχος των Αγγλο-γάλλων στην διάσκεψη είναι η αντιμετώπιση των καθηλωτικών για την ευρωπαϊκή οικονομία, χρεών, του πολέμου, προς τις ΗΠΑ, καθιέρωση σταθερών σχέσεων στις τιμές μεταξύ δολαρίου, Αγγλικής λίρας, και Γαλλικού φράγκου, με σχετικά υπερτιμημένο το δολάριο ώστε να ενισχυθούν οι εξαγωγές των καθηλωμένων από τον πόλεμο οικονομιών της Αγγλίας και της Γαλλίας .

Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν τόσο την διαγραφή χρεών όσο και τις σταθερές νομισματικές σχέσεις.

Με ευθύνη των ΗΠΑ κατέρρευσε η παγκόσμια διάσκεψη και άρχισε η πορεία της ηγεμονίας του δολαρίου.

Η κατάρρευση της διάσκεψης συμβαίνει ενώ ο Χίτλερ έχει ήδη ορισθεί Καγκελάριος της Γερμανίας (30 Ιανουαρίου 1933) από τον Γερμανό πρόεδρο και μετά από την εξουσιοδότηση που του έδωσε η Γερμανική βουλή να κυβερνά ως νομιμοποιημένος δικτάτορας.

Να κυβερνά χωρίς την έγκριση του Κοινοβουλίου, ακόμα να λαμβάνει αποφάσεις και εκτός συνταγματικών περιορισμών.(24 Μαρτίου 1933).

Σε κατάρρευση οδηγήθηκε και η παγκόσμια διάσκεψη για τον αφοπλισμό, η οποί άρχισε με πρωτοβουλία μελών της Κοινωνίας των Εθνών.

Η Γαλλία, επέμενε σε ελεγχόμενο Γερμανικό επανεξοπλισμό κατώτερο του Γαλλικού.

Μπορούσε να αποδεχθεί ισορροπία στρατιωτικών δυνάμεων, με την Γερμανία, υπό τον όρο ότι οι ΗΠΑ και η Αγγλία θα δεσμεύονταν με συνθήκη συνδρομής στην Γαλλία σε περίπτωση Γερμανικής επίθεσης. Τόσο οι Άγγλοι όσο και οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν τις Γαλλικές απαιτήσεις με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν οι συνομιλίες και να αποχωρήσει η Γερμανία τόσο από την διάσκεψη για τον αφοπλισμό όσο και από την Κοινωνία των Εθνών. Η Αγγλική πολιτική ,μετα την καταρρευση της Γερμανικής προσπάθειας για ηγεμονία στην Ευρώπη προσπαθούσε να αποφύγει και την προοπτική μιας Γαλλικής ηγεμονίας.

Η πορεία του Χίτλερ στον ραγδαίο επανεξοπλισμό της Γερμανίας είναι πια ανεμπόδιστη.
 Η κατάρρευση των παγκοσμίων διασκέψεων για την οικονομία και τον αφοπλισμό, με τον Χίτλερ στην εξουσία. σε καθεστώς νόμιμης δικτατορίας και με γνωστό το πρόγραμμα του, δύσκολα εξηγείται.
Αρκεί να επισημάνουμε ότι στους βασικούς άξονες του προγράμματος του Χίτλερ περιελαμβάνοντο οι ακόλουθοι στόχοι.
Τέλος των επιβληθέντων στην Γερμανία όρων από την συνθήκη των Βερσαλλιών.
Επανεξοπλισμός της Γερμανίας για την επέκταση της και την αποκατάσταση του διεθνούς της κύρους.
Επέκταση προς ανατολάς και απόκτηση ζωτικού χώρου.
Ενσωμάτωση όλων των Γερμανόφωνων πληθυσμών και δημιουργία μιας μεγάλης Γερμανίας.
Προώθηση της Ναζιστικής ιδεολογίας, των θεωριών για την ανωτερότητα της Αρίας φυλής αντισημιτισμός αντικομουνισμός..
Σήμερα οι Νεοοθωμανοί της Τουρκίας διακηρύσσουν ότι τα σύνορα της Καρδιάς τους βρίσκονται πολύ πέραν των γεωγραφικών τους συνόρων, ότι τα σημερινά ότι δεν μπορούν να εγκλωβιστούν στα σημερινά τους σύνορα( Τσαβούσογλου

24/6/2022,militaire). Σημερα τουρκικά στρατεύματα κατοχής βρίσκονται στην Κυπρο, στην Συρία…και στρατεύματα κατοχικής επιρροής βρισκονται στην Λιβύη και όχι μόνον

Συμπερασματικά.

Οι συνθήκες ειρήνης, η ανυπαρξία πραγματικής συνοχής και ενότητας, μεταξύ των νικητών του Α! παγκοσμίου πολέμου, η ανυπαρξία ενός αξιοσέβαστου πλαισίου αρχών στις σχέσεις μεταξύ των Αγγλογάλλων και Αμερικανών, καθόρισε τις μεταπολιτικές σχέσεις τους με την Γερμανία, και την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Επέτρεψε τις υπογραφές ξεχωριστών συνθηκών ειρήνης μεταξύ νικητών και ηττημένων εν πολλοίς
ενεθάρρυνε την κουλτούρα του ρεβανσισμού και προετοίμασε το έδαφος για τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο .

Η ποιότητα και τα αποτελέσματα των ινδοευρωπαϊκών σχέσεων σήμερα, η απαξίωση του ΟΗΕ, η ανομία στις διεθνείς σχέσεις, η βαθύτατη κρίση δημοκρατίας, η άνοδος ακραίων ρατσιστικών, νεοναζιστικών κινημάτων, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης Ρωσίας, αποτελούν φαινόμενα που ομοιάζουν ανησυχητικά με το κλίμα πριν από τον Α και τον Β!  παγκόσμιο πόλεμο.

Αποτελούν φαινόμενα που δείχνουν ότι το αδελφοκτόνο σύνδρομο του Κάιν, παραμένει κυρίαρχο στην Ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα.

Οι δυο Ευρωπαϊκοί εμφύλιοι, ο Α! και ο Β! (παγκόσμιος πόλεμος), δεν δίδαξαν τίποτε τους μεγάλους της Ευρώπης. Δεν δίδαξαν τίποτα τους μεγάλους υπεύθυνους της περιθωριοποίησης και της παρακμής της Ευρώπης.

Apendix. . Η συνθήκη ανακωχής του Μούδρου προέβλεπε:

Αποστράτευση των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, παράδοση του οπλισμού τους, διατήρηση μόνον μονάδων αστυνόμευσης για την διασφάλιση της τάξης εντός των πόλεων.

Απομάκρυνση των Γερμανών και Αυστριακών συμβούλων από το Οθωμανικό κράτος Γερμανών και Αυστριακών υπηκόων από την Οθωμανικη επικράτεια, και διακοπή σχέσεων του Οθωμανικού κράτους με την Γερμανία και την Αυστρία.

Παράδοση του Οθωμανικού στόλου στους συμμάχους όπως επίσης και των Οθωμανικών φρουρίων όπου θα εγκαθίστατο συμμαχικές φρουρές. Εκχώρηση ελεύθερης πρόσβασης στα Δαρδανέλια, στην Κωσταντινούπολη, και τον Εύξεινο Πόντο.

Την κατάληψη οποιασδήποτε στρατηγικής σημασίας(κατά την κρίση των συμμάχων) Οθωμανικής περιοχής χωρίς προηγούμενη συνεννόση με το Οθωμανικό κράτος.

Συμμαχικός έλεγχος των επικοινωνιών και των συγκοινωνιών.
Τέλος ο οικονομικά καταστροφικός όρος της δωρεάν τροφοδοσίας των δυνάμεων κατοχής σε τρόφιμα.

Η διασφάλιση της δωρεάν παροχής καυσίμων γινόταν δυνατή με την αναγνώριση του δικαιώματος στάθμευσης στρατιωτικών δυνάμεων στις πετρελαιοπηγές του Μπακού και του Βατούμ.

Στο όνομα της αυτοδιάθεσης των λαών απόσυρση όλων των Οθωμανικών δυνάμεων από περιοχές μη τουρκικής εθνικής ταυτότητας, της Συρίας, της Υεμένης της Κιλικίας, της Χετζάζης, της Μεσοποταμίας, και της Αρμενίας.

Ενώ ο Κεμάλ Ατατούρκ είχε απορρίψει την συνθήκη του Μουδρου οι συμμαχικές δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ προχωρούσαν στον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι Άγγλοι κατέλαβαν την Θράκη, τα Δαρδανέλια,και τις πετρελαιοφόρες πηγές στην Μεσοποταμία και τον Καυκάσο.

Οι Γάλλοι την Κιλικία και οι οι Ιταλοί την Ατάλλεια.

Στις 15 Μαΐου 1919 Αποβιβάζεται η πρώτη Ελληνική Μεραρχία στην Σμύρνη βάσει της συνθήκης του Μουδρου και το δικαίωμα των συμμάχων για την κατάληψη όποιας κατά την γνώμη τους στρατηγικής περιοχής κρινόταν χρήσιμη για τις συμμαχικές δυνάμεις.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ  Καθηγητής – Ιστορικος ερευνητής 

ΓΙΑ ΤΟ vima365