vima365

Μερος 5ο – Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στο Μικρασιατικό Ζήτημα – Ο ΙΤΑΛΙΚΌΣ ΡΟΛΟΣ – Γραφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ

Μερος 5ο – Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στο Μικρασιατικό Ζήτημα

Γραφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ

Ο ΙΤΑΛΙΚΌΣ ΡΟΛΟΣ

Η Ιταλία αρχίζει την συμμετοχή της στον Α παγκόσμιο πόλεμο ως βασικός εταίρος της
Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας και καταλήγει, μετά από «ανατολίτικα παζάρια»,
στο όνομα του «Ρωμαϊκού ιστορικού της μεγαλείου», αναξιόπιστος σύμμαχος της
ΑΝΤΑΝΤ και πρώτος εκ μέρους των συμμάχων της Ελλάδος συνομιλητής του Κεμάλ
Ατατούρκ.
Στις 3 Μαΐου του 1915 η Ιταλία αποκήρυξε την συμμετοχή της στην τριπλή συμμαχία (με
την Γερμανία και την Αυστροουγγαρία).Στις 23 Μαΐου Ι915 η Ιταλία κήρυξε τον Πόλεμο
εναντίον της Αυστροουγγαρίας, στον οποίο πέτυχε τους εθνικούς της στόχους για αυτό
και οι ιστορικοί της χαρακτηρίζουν αυτόν τον πόλεμο, τέταρτο πόλεμο ανεξαρτησίας της
Ιταλίας. Στις 28 Αυγούστου η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας, εναντίον της Βουλγαρίας στις 19 Οκτωβρίου 1915 και εναντίον
της Γερμανίας στις 28 Αυγούστου 1916. Η Ιταλική κυβέρνηση γνώριζε ότι η «πάλαι
ποτέ» κατοχική για την Ιταλία, Αυστρία, αντίθετη στην Ιταλική ενοποίηση και
ανεξαρτησία, δεν θα αναγνώριζε Ιταλική κυριαρχία στις περιοχές της Τεργέστης, της
Ίστρια, της Δαλματίας, της Ζάρα..στις οποίες η Ιταλία είχε βλέψεις.
Στον πόλεμό της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία η Ιταλία ακολούθησε έναν δρόμο που
αξίζει ιδιαίτερης μελέτης για τους Έλληνες για αυτό και θα δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή
σε αυτόν τον δρόμο .
O Τούρκος ερευνητής Mehmet Hasan Bulut , σε άρθρο του στην τουρκική εφημερίδα DAILY
SABAH στις 6 Μαΐου 2021, είναι αποκαλυπτικότατος ως προς την Ιταλική δέσμευση για
στήριξη στον Αtatourk από τα 1918, μέσω του Κόμη Sforza, πρέσβη της Ιταλίας στην

Κωνσταντινούπολη και μετέπειτα υφυπουργού (1919-1920) και υπουργού(1920-1921) των
εξωτερικών της Ιταλίας. Oπως επίσης αποκαλυπτικότατος και λεπτομερής, για την συνεχή
βοήθεια των Ιταλών στο στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, στον Κεμάλ, μέχρι και την
Ελληνική Μικρασιατική Καταστροφή .

Αξίζει κατά την γνώμη μου η παράθεση μερικών
περικοπών από το συγκεκριμένο άρθρο τόσο γιατί είναι πρόσφατα γραμμένο όσο και γιατί
είναι γραμμένο σε μια φιλοκυβερνητική Τούρκικη εφημερίδα.
«Ο Sforza έχει έρθει στην Κωνσταντινούπολη για να αναλάβει τα καθήκοντα του το
Νοέμβριο του 1918.

Ο Κόμης Sforza γόνος αριστοκρατικής οικογένειας εξουσίας της Ιταλίας
και διπλωμάτης καριέρας δεν επισκεπτόταν την Κωνσταντινούπολη για πρώτη φορά στα
1018.Η πρώτη του επίσκεψη χρονολογείται στα 1901,επισης επισκέφτηκε και παρέμεινε στην
Κωνσταντινούπολη από τις αρχές του 1907 μέχρι τον Ιούλιο του 1709.

Ως διπλωμάτης υπήρξε τακτικός επισκέπτης του μεγάρου του Cercle d'Orient, γνωστού στα τούρκικα Serkildoryan .
Επί πλέον στην Κωνσταντινούπολη συνάντησε την σύζυγο του της οποίας ο πατέρας υπηρξε
πρέσβης του Βελγιου στην Κωνσταντινούπολη προερχόμενος από Βέλγικη οικογένεια
συνδεδεμένη οικογενειακά με την δυναστεία των Αψβούργων.

Ο Κόμης Sforza, ήταν μάρτυρας, παρακολούθησε τόσο την επανάσταση των Νεοτούρκκων
στην Θεσσαλονίκη στα 1908 όσο και την σύλληψη του Σουλτάνου Abdulhamit y (απο τον
αποκληθέντα στρατό της Ελευθερίας που συγκρότησαν οι Νεότουρκοι τον Απρίλιο του 1809).
Ήταν οπαδός του Ιταλού Ελευθεροτέκτονα Giuseppe Mazzini, ιδρυτή της Νέας Ιταλίας και
ως εκ τούτου συμπαθών προς τους Νεοτούρκους, που ακολουθούσαν το μοντέλο του, στην
ίδρυση της Νέας Τουρκίας.

Πίστευε ότι οι Νεοτούρκοι που επαναστάτησαν στο όνομα της συνταγματικής διακυβέρνησης δεν είχαν ιδέα του τι σημαίνει συνταγματισμός.

Έμαθαν για την Γαλλική επανάσταση στις στοές των μυστικών εταιρειών της Θεσσαλονίκης όπου
συμμετείχαν, και στις οποίες η Ιταλία υπήρξε εντονότατα δραστήρια.
Ο Κόμης αναφέρει στο βιβλίο του “Fifty Years of War and Diplomacy in the Balkans” ότι είχε
την ευκαιρία να γνωρίσει τον Κεμάλ, τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, τότε στα 28 του
χρόνια. Και ότι ξανασυναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.

Κατά τον Τούρκο δημοσιογράφο διίστανται οι απόψεις αν ο Κemal ή ο Sforza,επεδίωξε την
συνάντηση ,ο Sforza υποστηρίζει ότι ο Kemal επεδίωξε την συνάντηση και την βοήθεια του
για να αποφύγει την εξορία στην Μάλτα, από τις Εγγλέζικες δυνάμεις κατοχής.
…..Ο Mustafa Kemal Pasha και ο Κόμης Sforza συναντήθηκαν τουλάχιστον 2 φορές στην
Κωνσταντινούπολη.

Η πρώτη συνάντηση έγινε αμέσως μετα την άφιξη του Κemal στην Κωνσταντινούπολη.

Σε αυτή την συνάντηση ο Kemal συνοδευότανε αο τον φίλο του Fethi Bey..Στην πρώτη έκθεση που αποστέλλει ο Sforza ( 11/12/1918) στο υπουργείο εξωτερικών
επέρεται ότι απέκτησε δυο τούρκους αξιωματικούς «he got two Turkish officers»,χωρίς να
αναφέρει ονόματα.. Αλλά σε επόμενη έκθεση (17/12΄1918) αναφέρει τα ονόματα του Kemal
και του Fethi Pashas.

Ο Sforza είπε στους Πασάδες επισκέπτες ότι : Η Σμύρνη και οι περιοχές που την περιβάλλουν
θα δοθούν σε Ελληνικη κατοχή και ότι οι Τουρκοι οφείλουν να οργανώσουν εθνική
στρατιωτική αντίσταση εναντίον της εισβολής. Υποσχέθηκε δε ότι η Ιταλία θα τους
υποστήριζε με κάθε όπλων ,πολεμικού υλικού και επιβεβαίωσε την στήριξη της πρεσβείας
στις προσπάθειες τους.

Οι φίλοι του Kem;al επίμονα εισηγήθηκαν να αναλάβει ο Kemal την αρχηγία της προσπάθειας.

Ο Κem;al και ο Fethi συμφώνησαν ότι έπρεπε η μυστική Επαναστατική οργάνωση, «Επιτροπή Ενότητας και Προόδου» ( και μετέπειτα κομμα<The Committee of Union and Progress (CUP)>. να διατηρήσει την δράση του με την προοπτικη της της δημιουργίας των ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ ΤΗΣ.. Mustafa Kemal Pasha, who returned from the Sinai and Palestine campaign – the Middle
Eastern theatre of World War I, be the head of the CUP.

Τεκμηριώνοντας ο Τούρκος δημοσιογράφος την παρουσία της Ιταλίας σε κάθε
βήμα των εξελίξεων στην Τουρκία και την βοήθεια στους Νεότουρκους κρίνει
σκόπιμο να αναφέρει

Ο ιδιοκτήτης της Βίλας οπού είχε περιοριστεί ο καθαιρεθείς Σουλτάνος Abdulhamid
ήταν η Ιταλο εβραϊκή οικογένεια Alatini.. Oι Nεότουρκοι της Επιτροπής της Ένωσης
και της Προόδου συναντιόταν στην Τράπεζα της Θεσσαλονίκης επίσης ιδιοκτησία
της οικογενείας Alatini .

Κατά την διάρκεια των συναντήσεων οι συγκεντρωνoμένοι πρότειναν ότι ο Kemal o ο οποίος είχε επιστρέψει από το μέτωπο του Σινά και της
Παλαιστίνης έπρεπε να αναλάβει την ηγεσία της CUP.

Στο βιβλίο του «Δημιουργοί της της Σύγχρονης Ευρώπης» ο Sforza επισημαίνει ότι η
στρατιωτική δύναμη θα ήταν εκτός χρησιμότατος για την Ιταλική επιρροή. Ένα εθνικό κίνημα
για μια μακρόχρονη οικονομική στρατηγική έπρεπε να συγκροτηθεί και να στηριχθεί.
Σε ένα γράμμα του στο Elia, στις 11/2/1919,,αρχηγό των Ιταλικών ενόπλων δυνάμεων στο
Αιγαίο εξηγούσε ότι οι Βρετανοί και οι Γάλλοι παρ’ότι διαθέτουν εξαιρετικούς κατασκόπους
έχουν οργανώσει ένα ελεγχόμενο κίνημα ανεξαρτησίας στις Αραβικές χώρες..

Ένα παρόμοιο κίνημα πρέπει τάχιστα να οργανωθεί στα εδάφη που βρίσκονται υπό Ιταλική κατοχή. Κατά την γνώμη του ήταν αδύνατο για τους Τούρκους να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος
χωρίς την στήριξη Ευρωπαϊκών δυνάμεων, και πρό το συμφέρον των Ευρωπαίων

Η Ιταλία έπρεπε να είναι αυτή η Ευρωπαϊκή δύναμη…..

Η Ιταλική βοήθεια στον Τουρκικό πόλεμο της ανεξαρτησίας.
Ο Sforza Αρνήθηκε την συμμετοχή του Έλληνα εκπροσώπου στο συμβούλιο των
κομμισαρίων των συμμάχων και νικητών στην Κωνσταντινούπολη.
Οι κομμισάριοι των νικητριών δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη συνήθιζαν να
συναντιούνται, μια φορά την εβδομάδα, για να συζητούν θέματα σχετικά με την διοίκηση της
Πόλης. Ο Sforza αρνήθηκε την συμμετοχή του Έλληνα αντιπροσώπου σε αυτές τις
συναντήσεις.,
Αμέσως μετά την απόβαση των Ελληνικών δυνάμεων στην Σμύρνη ο Kemal άρχισε το ταξίδι
που θα σφράγιζε την ιστορία με το όνομά του. Μετά από αίτημα του Κόμη Sforza έφυγε από
την Κωνσταντινούπολη με visa που του δώσανε οι Βρετανοί και έφθασε στην Σαμσούντα με
πλοίο όπου έτυχε εγκάρδιας υποδοχής από τα Βρετανικά στρατεύματα.

Κατά τα φαινόμενα υπήρξε ο επιθεωρητής της 9 ης στρατιάς και ο Κόμης. Και ο Κόμης Sforza
του έδωσε ένα χέρι βοηθείας για την πραγμάτωση των στόχων στην Ανατολία. Αλλά η κύρια
επιδίωξη του Kemal ηταν η οργάνωση της αντίστασης εναντίον του Ελληνικού στρατού και η
δημιουργία ενός νέου κράτους. Αρχικά συμμετείχε στην Συνέλευση του Ερζερούμ για
λογαριασμό των ανατολικών επαρχιών.

Σε αυτή την συνέλευση οι Εθνικές δυνάμεις, οι άτακτοι, και οι δυνάμεις αστυνόμευσης αναγνωρίστηκαν ως οι μόνες εθνικές δυνάμεις.

Ο Kemal εξελέγει αρχηγός επικεφαλής της Επιτροπής αντιπροσώπευσης η οποία εκπροσωπούσε
τις οργανώσεις αντίστασης που ειχαν δημιουργηθεί στην Οθωμανικη Αυτοκρατορία μεταξύ
του 1818 και 1819 ειδικότερα στην ανατολική Ανατολία..
Στην συνέχεια ο Kemal κατευθύνθηκε στο Sivas για να παρευρεθεί σε μια πανεθνική
συνέλευση Ιταλός καθηγητής Βiagio Pace, σε άρθρο του γραμμένο το Φεβρουάριο του 1920
με τίτλο THE SIVAS CONGRESS, στο οποίο συμμετείχε χαρακτηρίζει την συνέλευση ως

την Επανάσταση του Σεπτέμβρη και προσδιορίζει τον σκοπά αυτής της επανάστασης την
δημιουργία ενός νέου κράτους που θα αντισταθεί στις πιθανές αποφάσεις των ειρηνευτικών
συνομιλιών των Παρισίων.
Ugo Luca O Iταλός Λόρενς της Ανατολίας.

Η Ιταλία είχε μέγιστη συμμετοχή στην οργάνωση της τούρκικης αντίστασης
εναντίον των Ελλήνων μέχρι και την πρώτη σφαίρα που έπεσε στην Σμύρνη.
Παρότι οι Ιταλοί είχαν καταλάβει την Ανατολία πριν από τους Έλληνες, δεν υπήρξε
καμία ένοπλη αντίσταση εναντίον των Ιταλών. Στην πραγματικότητα από την πρώτη
του μέρα ο ένοπλος αγώνας των τούρκων αρχίζει εναντίον των Ελλήνων.

Η Ιταλία είχε καταλάβει την λεκάνη της Μεσογείου και ειδικότερα την Ατάλεια. Οι
Ιταλοί Καραμπινιέροι η και οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής και επιβολής της τάξης
γνωστές με το όνομα Arma, με λίγα λόγια δρούσε στην κατεχόμενη περιοχή . Η
Πλέον δραστηρια από αυτές τις μονάδες που ειχαν μεταφερθεί στην Ανατολία ήταν η
379 η Gendamerie Team στο Κουσάντασι, υπο την ηγεσία του υπολοχαγού Ugo Luca.

O Luca ήταν ο Αρχηγός των μυστικών Ιταλικών υπηρεσιών στην Ανατολία, ειδικά
εκπαιδευμένος σε αντάρτικου τύπου πόλεμο και γνώριζε επίσης καλά την Τούρκικη γλώσσα..
Σύντομα θα αποκτούσε την φύμη του Λορενς της Ανατολίας. Οι πρώτες Εθνικές Τουρκικές
δυνάμεις εναντιον των Ελλήνων δημιουργήθηκα υπο την οργανωτική στήριξη και την ηγεσία
του Λούκα.

Η Ιταλία επίσης κάλυπτε την διακίνηση οπλισμού και ανδρών από την Κωνσταντινούπολη
στην Ανατολία. Στις 17 Ιανουαρίου 1919 ,η Οθωμανική αστυνομία απέκτησε φιλική
διασύνδεση με τις δυνάμεις ασφαλείας των συμμάχων .Τον Φεβρουάριο ο Στρατηγός και
Κόμης Balduino Caprini από τις δυνάμεις των Ιταλών Καραμπινιέρων ανέλαβε επικεφαλής
των συμμαχικών δυνάμεων ασφαλείας στην Κωνσταντινούπολη. ……

Οι Νεότουρκοι στην Κωνσταντινούπολη ειχαν επίσης οργανώσει μια επαναστατική κίνηση
στο πρότυπο της Μαύρης Χειρός, κινήματος που είχε την ευθύνη της δολοφονίας του
Αυστροούγγρου πρίγκιπα και πυροδότησε τον Α παγκόσμιο πόλεμο. Ο Ιταλός στρατηγός
Caprini γνώστης των Νεοτούρκών οργανώσεων και με μεγάλη πείρα σε τέτοια θέματα
αφενός προστάτευε Το Νεοτουρκικό Μαύρο Χέρι και αφέτέρου επέτρεπε στην οργάνωση
την διακίνηση όπλων και μαχητών

Επιπροσθέτως, πέραν των όπλων και των μαχητών η Ιταλία φρόντιζε την ενημέρωση με
κρίσιμες πληροφορίες και ειδήσεις την Άκυρα. Για παράδειγμα η ενημέρωση για την
επικείμενη συμμαχική κατάληψη του κοινοβουλίου στην Κωνσταντινούπολη….

Η Επιτροπή Αντιπροσώπευσης στην Άγκυρα προέβει σε διεθνείς διαμαρτυρίες
χρησιμοποιώντας ως βάση τα γραφεία της Ιταλικής Αντιπροσωπείας στην Αττάλεια… Επίσης
ο Στρατηγός Caprini φρόντισε για την μετακίνηση επιφανών Νεοτούρκων όπως ο Ismet
Inonou και ο Halide Edipe, στην Άγκυρα γεγονός που συνέβαλλε στην μετατροπή της
Επιτροπής Αντιπροσώπευσης της Άγκυρας σε Μεγάλη Εθνική Συνέλευση.
Το γραφείο των Νεοτούρκων στην Ρώμη και η Ιταλική πρόταση για αναθεώρηση της
Συνθήκης των Σεβρών.

……Με δεδομένο ότι η Ιταλία υπήρξε ο υπέρτατος (the greatest) υποστηρικτής των
Νεοτούρκων το πρωτο, ανεπισημο,γραφείο αντιπροσώπευσης της <Κυβέρνησης> της
Άγκυρας στο εξωτερικό άνοιξε στην Ρώμη, στην Πλατεία dell’ Esquilino. .O Κόμης Sforza
ήταν ο πρώτος επίσημος Ευρωπαίος κυβερνητικός αξιωματούχοςwas που υπερασπιστηκε την
αναθεωρηση της Συνθήκης των Σεβρών. Η οποία είχε υπογραφεί στα 1920 μεταξύ των
νικητών συμμάχων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορία και απαξίωνε πλήρως την Οθωμανική
Κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης. .

Επι πλέον ο Sforza κάλεσε την κυβέρνηση της Άγκυρας στην σύσκεψη του Λονδίνου το
Φεβρουάριο του 1921,οπου μόνον η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης εδικαιούτο ως
νόμιμη κυβέρνηση να παραβρεθεί, γεγονός που προσέφερε στην κυβέρνηση της Αγκύρας
διεθνή νομιμοποίηση.

Τοιουτοτρόπως η Κεμαλική αντιπροσωπεία εκπροσωπούσα την κυβέρνηση της Αγκυρας της
Άγκυρας πρώτα κατευθύνθηκε στην Ατάλεια και από εκεί συνοδευόμενη από Ιταλούς
κατευθύνθηκε στην Ιταλια,, όπου, αφού συναντήθηκε με τον Sforza, και έλαβε τις κατάλληλες
οδηγίες πήγε στο Λονδίνο.

Μετά την λειτουργία του κοινοβουλίου στην Άγκυρα ο Κόμης Sforza με επιτυχείς
διπλωματικές παρεμβάσεις απελευθέρωσε τους Νεοτούρκους που βρίσκονταν εξόριστοι στην
Μάλτα. Αυτοί ενίσχυσαν την κυβέρνηση της Άγκυρας στην σύγκρουση της με την κυβέρνηση
της Κωνσταντινούπολης.

Ο Ελληνικός στρατός, ωθούμενος από τον Κρητικό κομιτατζή (Komitadji) Βενιζέλο, στα 1919
πάτησε την Σμύρνη και κινήθηκε βαθύτερα στην Ανατολία.Τρλικά μετά την παραιτηση του
Βενιζέλου στα 1920, το Ελληνικό στράτευμα εχασε την Βρετανικη υποστήριξη. Η Ιταλική
Εμπορική Τράπεζα άνοιξε μερικά δανεια στην Άγκυρα τον Μάρτιο του 1921 και ως ε κ τούτου
η Άγκυρα ισχυροποιούνταν με την αγορά εξοπλισμού.

Συμφωνα με τον συγγραφέα Fabio L. Graci,ο Ιταλός έμπορος Mario Pelegrini τροφοδοτούσε με ρουχισμό ,οπλισμό, πυρομαχικά τον στρατό της Άγκυρας. Επιπλέον ο Pelegkrini ανέφερε στην Άγκυρα ότι Ιταλοί εθελοντές έφτασαν από την Ιταλία στο Κουσάντασι να πολεμήσουν στον Κεμαλικό στρατό.

Σύμφωνα μεαυτήν την έκθεση καταγεγραμμένη από τον συγγραφέα Grassi στο βιβλιο του ,αυτοί οι Ιταλοίεθελοντές πολέμησαν εναντιον των Ελλήνων μαζί με τον στρατό της Άγκυρες στην μάχη του
Inonu.

Για το vima365